چکیده:
جایگاه ارتش در مقابله با انقلاب¬ ها و حفظ نظام¬ های استبدادی یا عکس آن پیوستن به انقلابیون و سقوط نظام¬ های استبدادی، از موضوعات مهم در پژوهش¬ های مرتبط با انقلاب است. از این رو مطالعه تطبیقی جایگاه ارتش در مواجه با انقلاب اسلامی ایران و تحولات 2011 مصر حائز اهمیت پژوهش است. مقاله حاضر در تلاش است تا با مطالعه تطبیقی به تبیین تفاوت جایگاه ارتش ایران در پیروزی انقلاب و تداوم آن آن و جایگاه ارتش مصر در جنبش 2011 مصر و پس از آن پرداخته و به این سئوال پاسخ دهد که چه تفاوت¬ های ماهوی و ساختاری در ارتش ایران در آستانه انقلاب و ارتش مصر در سال 2011 وجود داشته و ایت تفاوت ها چه تاثیری بر نقش و جایگاه ارتش در تحولات انقلابی داشته است. مقاله حاضر با اشاره به تئوری¬ هایی در باب رابطه ارتش با قدرت سیاسی به تبیین موضوع مورد بحث مقاله پرداخته است. نگارندگان بر این باورند که در ایران وجود رهبری حضرت امام(ره) و چگونگی تعامل ایشان با ارتش و همذات پنداری فرهنگی- مذهبی بدنه ارتش و مردم سبب همراهی ارتش با انقلابیون شد در حالی که در مصر، ارتش خود رهبری مرحله انتقالی را بر عهده داشت و محبوبیت مردمی و زاویه داشتن و جدا بودن ساختار نهادینه ارتش از سیاست¬های مبارک اجازه نقش¬ آفرینی مستقل به ارتش را داد. از دیکر تفاوت¬ های ماهوی ارتش در ایران و مصر می¬ توان به کارکرد تعریف شده برای ارتش و نوع وابستگی آن در ایران و مصر اشاره نمود.
خلاصه ماشینی:
نگارندگان بر این باورند که در ایران وجود رهبری حضرت امام (ره ) و چگونگی تعامل ایشان با ارتش و همذات پنداری فرهنگی- مذهبی بدنه ارتش و مردم سبب همراهی ارتش با انقلابیون شد در حالی که در مصر، ارتش خود رهبری مرحله انتقالی را بر عهده داشت و محبوبیت مردمی و زاویه داشتن و جدا بودن ساختار نهادینه ارتش از سیاست های مبارک اجازه نقش آفرینی مستقل به ارتش را داد.
کلید واژه ها: ارتش ، انقلاب ، مصر، ایران ، ساختار ارتش ، فرماندهان نظامی مقدمه در انقلاب های مختلف جهان ، وضعیت نیروهای مسلح و جهت گیری آنها له یا علیه نیروهای انقلابی و نظام حاکم ، نقش تعیین کننده ای در سرنوشت انقلاب ها ایفا نموده است .
با توجه به ماهیت رژیم پهلوی و این واقعیت که قدرتمندترین و مجهزترین و آموزش دیده ترین ارتش - های خاورمیانه را در اختیار داشت ، چگونه مردم انقلابی به رهبری امام خمینی(ره ) توانستند نیروهای مسلح شاهنشاهی را از لحاظ سیاسی و نظامی خنثی کنند؟ این درحالی است که ارتش ایران در اوج قدرت خود بود و میباید توانایی رفع هر گونه تهدیدی را در خود میدید.
بنابراین شاه برای حفظ سلطنت خود و به دست گیری قدرت مطلق در منطقه و کشور، از هر لحاظ ارتش وابسته و مبتنی بر معیارها و مبناهای غیربومی و غیرملی ایجاد کرد؛ چنان که هایزر در این زمینه نوشته است : «در ارزیابی کلی، ارتش بسیار با دیسیپلین و منضبط بود ...