چکیده:
هند یکی از مهمترین سرزمینها برای پرورش فیل در جهان است. از این رو این حیوان تنومند در زندگی مردم و حکمرانان هند، همواره اهمیت و جایگاه ویژهای داشته است. مسلمانان نیز از آغاز ورود به شبه قاره هند دریافتند که یکی از راههای دستیابی به پیروزی در کشاکشهای سیاسی و نظامی، بهکارگیری این حیوان است. از جمله سلسلههای حکومتگر مسلمان که به پیروی از حاکمان محلی هند، فیلها را برای رسیدن به اهداف سیاسی و نظامی خویش به خدمت گرفتند، سلاطین دهلی (حک:602-932) بودند. فیل در دوره سلاطین دهلی از مهمترین اسباب سلطنت و نماد قدرت و شوکت، به شمار میرفت. در میدان نبرد نیز در اختیار داشتن تعداد بیشتر فیل، پیروزی بر دشمن را آسان میکرد. سلاطین دهلی برای نشان دادن قدرت و عظمت خویش در صحنه سیاسی و به هدف برخورداری از نیروی شگفتانگیز فیل در میادین نبرد، توجه ویژهای به خرید، پرورش و بهکارگیری این حیوان داشتند. این مقاله اهمیت بهکارگیری فیل و نقش این حیوان در سیاست و نظامیگری را در دوره سلاطین دهلی، بررسی میکند.
خلاصه ماشینی:
از جمله سلسله های حکومت گر مسلمان که به پیروی از حاکمان محلی هند، فیل ها را برای رسیدن به اهداف سیاسی و نظامی خویش به خدمت گرفتند، سلاطین دهلی (حک :٦٠٢-٩٣٢) بودند.
سلاطین دهلی برای نشان دادن قدرت و عظمت خویش در صحنه سیاسی و به هدف برخورداری از نیروی شگفت انگیز فیل در میادین نبرد، توجه ویژه ای به خرید، پرورش و به کارگیری این حیوان داشتند.
بی شک سلاطین دهلی از نخستین سلسله های حکم رانان مسلمان در شبه قاره هند بودند که با آگاهی از اهمیت سیاسی و نظامی فیل ، برای به خدمت گرفتن آن تلاش کردند.
) که بیش از سه سده در شمال و مرکز شبه قاره هند به مرکزیت دهلی حکومت کردند و در منابع هند دوره اسلامی و پژوهش های جدید، سلاطین دهلی خوانده شده اند، در تشکیلات سیاسی و نظامی خود از فیل به شکلی گسترده و تأثیرگذار استفاده کردند، اما نخستین سلسله حکم رانان مسلمان که به سبب ورود به هند و آشنایی با شیوه ها و ابزارهای جنگی هندیان ، با استخدام فیلبانان هندی ، از فیل برای مقاصد نظامی استفاده کردند، غزنویان بودند.
٢ اما یکی از مهم ترین راه های دست یابی به فیل ، برای این سلاطین ، میدان های نبرد با هندیان بود.
ابن بطوطه ، ٨٠/٢-٨١، ١٤٧؛ برنی ، تاریخ فیروزشاهی ، ٤٥٧؛ سیهرندی ، ٩٧.
کارکردهای نظامی فیل فیل ها به عنوان بخش بسیار مهم و تکیه گاه اصلی سپاه در دوره سلاطین دهلی بودند، از این رو مهم ترین کارکرد آن ها در جنگ و صحنه نبرد بود.
4. Rizvi and Page, "Harb", EI, vol.