چکیده:
چکیده یکی از مسائل مهم جهان امروز تغییرات سریع دولت و فرایندهای حکمرانی و مدیریت است. نقش سنتی و تاریخی دولتها تغییر یافته و، به تبع آن، ماهیت فرایندهای حکمرانی و مدیریت در سراسر جهان دگرگون شده است. آنچه بدان بیشتر توجه شده حکمرانی خوب است. نارساییهای حکمرانی خوب سبب شد که مفهوم حکمرانی جامع مطرح شود. تحقیق حاضر به بیان ابعاد و مؤلفههای حکمرانی جامع از دیدگاه حکومتی امام علی (ع) میپردازد و مدل حکمرانی متعالی مبتنی بر سیرة حکومتی امیرمؤمنان، علی (ع)، را تدوین مینماید. این مقاله در دو بخش ارائه شده است: ۱. بررسی و نقد مفاهیم، نظریهها، و الگوهای حکمرانی و نیز بازخوانی آن بر اساس اندیشههای اسلامی؛ ۲. معرفی اصول جایگزین یا مکمل الگوی حکمرانی جامع بر اساس آیات و روایات. این پژوهش بنیادی است و در آن با تلفیق روش اجتهادی و هرمنوتیک به تبیینی باثبات و درخور اعتبار دربارة مؤلفههای حکمرانی جامع از منظر آموزههای امام علی (ع) دست یافتهایم.
خلاصه ماشینی:
فرایند جهانی شدن به سبب چند عامل و نیروی مؤثر شتاب گرفته است ؛ این عوامل و نیروها عبارت اند از: نـوآوری هـای تکنولـوژیکی ؛ اقتصـاد داخلـی در حـال زوال کشورهای قدرت مند صنعتی شمال (کشورهای ثروتمندتر و پیشرفته تـر جهـان بـه ویـژه در اروپا و امریکای شمالی )؛ فشارهای نظامی و سیاسی این کشورها بر کشورهای جهان سوم ؛ سقوط اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به منزلـة سیسـتم قـدرت دیگـر جهـان ؛ نقـش تبلیغات غربی ایدئولوژیک ؛ نقش ادارات سازمان ملل ، مانند صندوق بین المللی پول ، بانـک جهانی و سازمان تجارت جهانی ؛ بالارفتن انتظارات شهروندان ، از جمله تقاضـای نیـروی کار برای سهیم شدن در قدرت مدیریت و دموکراسی سازمانی ؛ و دسترسی به نیـروی کـار جدید ارزان در میان گروه های جنسیتی و ملـی در سراسـر جهـان .
امیرمؤمنان تلاش می کرد تا مردمـان حکومت را این گونه بفهمند و از مناسبات سلطه گرایانه و سلطه پذیرانـه بیـرون شـوند و در همة عرصه ها حضوری واقعی داشته باشند، چنان که خطاب به آنان فرمود: پس با من چنان که با پادشاهان سرکش سخن می گویند حرف نزنید و چنان که از آدم های خشمگین کناره می گیرند دوری نجویید و با ظاهرسازی با من رفتار نکنید و گمان مبرید اگر حقی به من پیشنهاد دهید، بر من گران آید یا در پی بزرگ نشان دادن خویشم ، زیرا کسی که شنیدن حق یا عرضه شدن عدالت بر او مشکل باشد عمل کردن به آن برای او دشوارتر خواهد بود.