چکیده:
امکان و وقوع وعید الهی در خصوص برخی عذابهای اخروی، به ویژه آن دسـته از عذابها که به خلود و جاودانگی متصف شدهانـد، معرکـه آرای متفـاوت مفسـران و متکلمان مسلمان و غیرمسلمان بوده و هست . این مقاله پس از مرور دیـدگاه موافقـان و مخالفان این موضوع و بررسی ادلة طرفین ، بر آن است که با ابتنـا بـر برخـی مبـانی حاصل از حکمت متعالیه ، تفسیری متفاوت از عذابهای دار جحیم ارائه کند. مسـیر این تفسیر از بازتعریف هویت انسانی ، عمل انسانی و تقریری متفاوت از مسئلة تجسم اعمال می گذرد.
خلاصه ماشینی:
"مهم ترین دلایلی که معتقدان به بطلان اعتقاد به خلود در جهنم برای کـافران و برخـی انسان های گناهکار ارائه کرده و در نقض سخن گروه مقابل ، به آن استناد کرده انـد، همـین بود که به آن اشاره شد؛ ولی ازآنجاکه ایـن بحـث اولا و بالـذات ، بحثـی کلامـی اسـت و چنان که گذشت خاستگاه آن متون مقدس و اخبار پیامبران آسمانی بوده است ، دسـت کـم برای کسانی که دغدغة دین و آیات کتب آسمانی را دارند، گذشتن از کنار آیـات فراوانـی که بر این معنا (خلود فی النار) ظهور دارند، به سادگی امکان پذیر نیسـت ؛ ازایـن رو چنـین افرادی خود را ملزم دیده اند که به تحلیل و تفسیرهایی دست بزنند و بر نکاتی تأکید کنند که شائبة تعارض عقل و نقل پیش نیاید.
هنوز این ابهام جدی وجود دارد که اعمال و نیات ما مثلا دروغ ، حسد، ریا و کبر یا صداقت ، امانت ، خیرخواهی و تقوا صورت ظاهر دیو و دد و مار و کژدم یا حور و قصور و غلمان و نعمت های دیگر باشـند یـا چگونـه امکان دارد اینها صورت های حقیقی آنها باشند؟ نظر نویسنده دربارة تجسم اعمال در اینجا به بیان کلی طرحی دربارة آموزة تجسم اعمال می پردازیم که گمان می رود اگـر جزئیات زوایای گوناگون آن به درستی تبیین شود نه تنها در مسئلة کیفر اخروی و عذاب بی پایان برخی انسان ها، بلکه حتی در کل حیات نظری و عملـی مـا نقـش مهمـی ایفـا خواهد کرد."