چکیده:
پژوهش حاضر به بررسی مفهوم سـازی افعـال حرکتـی بسـیط در زبـان فارسـی از دیـدگاه زبـا شناسـی شناختی پرداخته است . بدین منظور داده های پژوهش بـر اسـاس چـارچوب نظـری ارایـه شـده از سـوی تالمی ٥ (٢٠٠٠[٢٠٠٧]) تحلیل گردیده ؛ و بسامد وقوع مولفه های مفهوم حرکـت در افعـال حرکتـی بسـیط زبان فارسی بررسی شده است . تالمی چهـار مولفـه اصـلی «پیکـر»، «زمینـه »، «مسـیر [مبـدا، طـول مسـیر، مقصد]»، «جزء حرکتی» و دو مولفه فرعی «سـبب » و «شـیوه » را در مفهـوم سـازی رویـداد حرکتـی مـوثر دانسته است . پیکرة پژوهش حاضر، متشـکل از ١٢٦ فعـل حرکتـی اسـت کـه از پایگـاه دادگـان ٦، پایگـاه داده های زبان فارسی٧ و سایر منابع مکتوب استخراج و در بافـت جملـه تحلیـل شـده انـد. از نتـایج ایـن پژوهش می توان این گونه بیان نمود که از میان چهار مولفه اصلی حرکت از دیدگاه تـالمی، مولفـه «پیکـر» و از میان مولفه های فرعی مسیر، مولفه «مقصد [نقطه پایان ]» نسبت به سایر مولفه ها از بسـامد بـالاتری در مفهوم سازی رویدادهای حرکتی برخوردار است . همچنین دو مولفه «شـیوه » و «سـبب » در افعـال حرکتـی زبان فارسی یا به صـورت هـای ادغـامی در ریشـه فعـل یـا بـه صـورت جداگانـه در سـطح جملـه در مفهوم سازی رویداد حرکتی موثرند.
خلاصه ماشینی:
"اسلوبین (٢٠٠٤)، تقسیم بنـدی دوگانـۀ تـالمی را بـه رده بندی سه گانه بسط میدهد و زبـان هـای برابرمحـور ١٥ را نیـز بـه ایـن دسـته بنـدی اضـافه در میان پژوهش های زبان شناسان ایرانی مرتبط با این موضوع میتوان به ایـن آثـار اشـاره کرد: ازکیا (١٣٩٠) رسالۀ خود را با هدف تبیین مفهوم حرکت و رویدادهای حرکتـی در ذهـن فارسی زبانان و نحوة رمزگذاری روساختی آن انجام داده است .
٦- بررسی داده های زبان فارسی در خصوص معرفی پیکـرة پـژوهش و روش جمـع آوری و تحلیـل داده هـا، لازم بـه توضـیح است که پیکرة این پژوهش شامل ١٢٦ فعل حرکتی بسیط در زبان فارسـی اسـت کـ از میـان کتاب های داستان ، پایگاه دادگان ، اخبار و جرایـد بـه صـورت انتخـابی و بـر اسـاس تعریـف تالمی (٢٠٠٠[٢٠٠٧]) از رویداد حرکتی ، گردآوری شده اند.
تمرکز اصـلی ایـن پـژوهش بررسـی افعـال حرکتـی زبان فارسـی از دیـدگاه تـالمی بـوده اسـت امـا در مراحـل مختلـف پـژوهش ، نگارنـدگان بـا مفاهیمی روبرو شده اند که میتواند در شرح و بسط آرای تالمی نقشی تکمیلی ایفا کنـد، البتـه تحلیل دقیق هر یک از آن ها نیازمند پژوهش های مستقل دیگر خواهد بود که به شـرح برخـی از این مفاهیم میپردازیم : طبقه بندیای که بر اساس تعریف تالمی پیشتر معرفی شـد، چنـدان جـامع بـه نظـر نمـیرسـد بنابراین نگارندگان تقسیم بندی تکمیلی پیشنهادی زیر را ارائه میکنند: جدول شماره (٤) تقسیم بندی تکمیلی افعال حرکتی زبان فارسی نوع حرکت فعل جملۀ شاهد ٢٥) همه بر روی زمین نشستند.
In: René Dirven and Marjolijn Verspoor (Eds), Cognitive Exploration of Language and Linguistics, (pp."