چکیده:
یکی از مهم ترین عوامل موثر بر رشد اقتصادی ، توسعه بازار های مالی و افزایش سرمایه گذاری است . در کشورهای در حال توسعه به دلیل نقایص و کمبودهای بازار سرمایه ، گسترش نیافتن بازار سهام و موسسات اقتصادی ، امکان تامین منابع از این طریق وجود نداشته و هزینه بالای تامین سرمایه از بازارهای غیررسمی ، همچنین وجود تحریم ها و فشارهای اقتصادی و عدم تامین منـابع از خارج ، دست به دست هم می دهند تا سهم بالایی از منابع برای سرمایه گذاری از طریق بازار پول و اعتبارات بانکی تهیـه شـوند. بنابراین ، تامین مالی بانک پایه در کشورهای در حال توسعه رایج است . سرمایه گذاران نیز برای سرمایه گذاری و کسب منفعـت و حداکثرسازی سود خود، چشم به کاهش هزینه های تولید دوخته اند که بیشـترین سـهم ایـن هزینـه هـا در تسـهیلات بـانکی دریافت شده و نرخ سود آنها خلاصه می شود. در این پژوهش ، از آزمون دیکی - فولر تعمیم یافته و آزمون فیلیپس - پـرون بـرای پایایی متغیرها و از آزمون زیووت - اندروز برای سنجش پایایی متغیرها با وجود شکست ساختاری استفاده شده است . همچنین ، روش سنجی ARDL برای تحلیل روابط کوتاه مدت و بلندمدت به کار رفته که نتایج نشان می دهند، از بـین پارامترهـای انتخـاب شده ، لگاریتم سرمایه گذاری بخش دولتی رابطه ای معکوس و حجم اعتبارات بانکی رابطه مثبت و مستقیمی بر روی سرمایه گذاری بخش خصوصی دارند. افزون بر این ، متغیرهای نرخ واقعی ارز موثر به صورت مستقیم و نرخ موزون سود تسهیلات اعطایی بانک ها با اثر منفی و معکوس با متغیر سرمایه گذاری بخش خصوصی در ارتباط هستند. در بلندمدت ، یافته ها نشان می دهد که لگـاریتم سرمایه گذاری بخش دولتی با رابطه معکوس ، حجم اعتبارات بانکی به صورت مستقیم و نرخ موزون سود تسهیلات اعطایی بانک ها و نرخ ارز موثر واقعی با داشتن ضرایب منفی و رابطه معکوس بر روی سرمایه گذاری بخش خصوصی موثرند.
خلاصه ماشینی:
"برای نخستین بار تأثیر متغیرهای مهم در سیستم بـانکی یعنـی "تغییرات وزنی نرخ سود تسهیلات اعطایی " به همراه "تغییرات حجم اعتبارات بانکی " در کنـار تغییـر در نرخ واقعی ارز مؤثر و تغییر در سهم سرمایه گذاری دولت از تولید ناخالص داخلـی بـدون نفـت قـرار داده شده است ؛ چرا که در بسیاری از پژوهش ها اهمیت میزان اعتبارات اعطـایی بـه بخـش خصوصـی بررسی شده ، ولی در خصوص این موضوع مهم که "نگاه سرمایه گذاران به نرخ سود تسهیلات به عنوان عامل تعیین کننده نرخ بازدهی سرمایه بیشتر از نگرش آنها به میزان آن است " بررسی دقیق و جـامعی نشده است .
در این روش که از داده های سری زمانی بانک مرکزی و مرکـز آمـار ایران استفاده شده ، نتیجه گرفته شده اسـت کـه سـرمایه گـذاری بخـش خصوصـی و دولتـی مکمـل یکدیگرند و تغییر در مانده اعتبارات واقعـی اعطـایی بانـک هـا بـه بخـش خصوصـی ، رابطـه مثبـت و معناداری با سرمایه گذاری بخش خصوصی دارد.
بر اساس مطالعات پیشین و نظر به بررسی های انجـام شـده از وضـعیت سـرمایه گـذاری بخـش خصوصی در ایران ، مدل این پژوهش به صورت زیر معرفی می شود: رابطه ١ : Dt β٥ +REER β٤ +LRCFg β٣ +LFBC β٢ +WRCt β١ + β٠ =LRCFp که در آن ، LRCFP لگاریتم "نسبت تشکیل سرمایه ثابت ناخالص بر تولید ناخالص داخلی بدون نفـت " در بخش خصوصی (برای سهولت در ارائه نتایج به صورت اختصـاری سـرمایه گـذاری بخـش خصوصـی خواهیم گفت ."