چکیده:
سرزمین ایران بــه دلیــل برخورداری از مواهب طبیعی و انــواع تولیدات دامی و کشاورزی، دارای تنوع غذایی فراوان است . از ایــن رهگــذر، در دوره صــفوی نیــز سیاحان بسیاری که به ایران سفر میکردند، توجهی ویژه به مسائل اجتمـاعی مـردم و خوراک و تغذیه آنان داشتند. توصیه های مذهبی دیـن اسـلام ، بسـیاری از رفتارهـای تغذیه ای مردم را در دوره صفوی شکل داده و تنظیمات معینی را در این مـورد وضـع کرده بود. از سوی دیگر، ارزش های حاکم بر جامعـه و رعایـت و حفـظ سـنت هـای دیرینه ، غذا خوردن را به عنوان یک رخداد اجتماعی دراین دوره مطرح کـرده اسـت . آداب تغذیه ، مهمان نوازی و مردم داری، کیفیت خوراک، ظروف غذا و مشاغل مـرتبط با صنعت غذایی، از این منظر قابل بررسی و کنکاش است . مقاله حاضر به توصیف و شرح وضعیت خوراک و تغذیه مردم در دوره صفوی جهت استفاده در مجموعه هـای نمایشی پرداخته است . به این منظور، سفرنامه های این دوره مـورد مطالعـه و بررسـی قرار گرفته و به روش توصیفی - تحلیلی، آداب غذایی مـردم در دوره صـفوی ارائـه شده است .
خلاصه ماشینی:
"از ایـن رهگـذر، تغذیه و خوراک ایرانیان نیز از دید این سیاحان به دور نمانـده اسـت و بیشـتر گردشگرانی که در دوره صفویه به ایران آمده اند، مجذوب خوراکها و غذاهای ایرانیان شده اند و با لذت و شوق فـراوان از ضـیافت هـایی کـه در آنهـا، انـواع غذاها، نوشیدنیها و ظروف طلا وجود داشته ، تعریف کرده اند.
مقاله حاضر، با بررسی گزارش های سیاحان پیرامون آداب تغذیه ، مهمان نـوازی و مردم داری، کیفیت خوراکها، ظروف غذا و مشاغل مرتبط با صـنعت غـذایی به این سوال پاسخ خواهد داد کـه وضـعیت خـوراک و تغذیـه مـردم در دوره صفوی چگونه بوده است ؟ طبقات اجتماعی مردم و نحوه خوراک آنها در تقسیم بندی کلی و اولیه اقشار اجتمـاعی دوره صـفوی مـیتـوان بـه دو دسته خاص و عام اشاره کرد.
در ضیافت بزرگی که در اصفهان ، با حضور قشرهای مختلف ؛ اعم از سران نظامی ، سفرا و خارجیان مقیم این شهر در دربار برپا شده بود، شاردن دربـاره ظـروف غذا چنین گزارش کرده است : «من و دیگر فرانسویانی که با ترتیب پذیرایی ایرانیان آشـنا بـودیم ، و بارهـا غذای ایرانی خورده بودیم ، از صرف کردن آن اغذیه لذت بسیار بردیم ، اما آنان که هرگز به ایران نیامده بودند، از شیوه های پذیرایی و مشاهده ظروف و لـوازم غذاخوری که همه از طلا بود و بیش از یک میلیون بها داشت ، غرق حیـرت و شگفتی شدند."