چکیده:
در این مقاله، قرائت هگل از اخلاق ارسطویی ذیل دو مفهوم بنیادی «سعادت» و «فضیلت» و پیامدهایی که بر این قرائت مترتب است، بیان میشود. در تفسیر هگلی، این دو مفهوم نسبت به تلقی کلاسیک ارسطویی کارکردی اجتماعی تر و در عین حال تعینی سابجکتیو به خود میگیرند، تا از این طریق فرد و اجتماع در روندی دیالکتیکی در چهارچوبی فضیلت مند به خیری یگانه که همان آزادی است، دست یابند. اصالت و به یک معنا تقدم اندیشه سیاسی در نظام فلسفی هگل، نیازمند دستگاهی اخلاقی است که بتواند فراتر از طبیعت گرایی اخلاقی ارسطو عمل کرده، مناسبات و اقتضائات حیات بیرونی اجتماعی و سیاسی را تبیین کند. چنین است که در اندیشه هگل، سعادت و فضیلت اگرچه همچون نظام اخلاقی ارسطو واجد اهمیت بی بدیلی هستند، وظیفه ای فراتر از تعلیم و تربیت افراد مییابند. در این پژوهش نشان داده میشود که هگل با استخدام دو مفهوم بنیادی اخلاق ارسطویی، یعنی سعادت و فضیلت در چهارچوب کلی نظام فکری خود، زمینه را برای دگردیسی معنایی این مفاهیم فراهم میآورد.
خلاصه ماشینی:
در تفسیر هگلی ، این دو مفهوم نسبت به تلقی کلاسیک ارسطویی کارکردی اجتماعی تر و در عین حال تعینی سابجکتیو به خود می گیرند، تا از این طریق فرد و اجتماع در روندی دیالکتیکی در چهارچوبی فضیلت مند به خیری یگانه که همان آزادی است ، دست یابند.
در این پژوهش نشان داده می شود که هگل با استخدام دو مفهوم بنیادی اخلاق ارسطویی ، یعنی سعادت و فضیلت در چهارچوب کلی نظام فکری خود، زمینه را برای دگردیسی معنایی این مفاهیم فراهم می آورد.
در واقع چنین به نظر می رسد که کلیدواژه های اخلاق ارسطو نزد هگل ، همین دو مفهوم سعادت و فضیلت بوده ، دیگر مفاهیم اخلاقی ارسطویی ذیل آنها معنا می یابند.
Aristotle) بر اساس سخن فوق ، هگل سعادت ارسطویی را نه امری انتزاعی بلکه امری متعین و مرتبط با دقایق واقعیت و عالم تحقق می داند و همانطور که در آینده خواهیم دید، بنا به تفسیر هگل ، تعین سعادت تنها به مدد ربط آن به فضیلت ممکن می شود.
پیامد این تفسیر منحصر بفرد هگل از فضیلت ارسطویی ، تبیین نحوه تشکیل اجتماعی فضیلت مدار است ؛ تبیینی که در اندیشه اخلاقی ارسطو و به طور خاص در اخلاق نیکوماخوس صورت بندی دقیقی ندارد چراکه در نظام اخلاقی سیاسی ارسطو، حالتی ایدئال و کمال یافته از «پولیس » مفروض گرفته می شود و این شهروندان هستند که باید فضائل فردی متناسب با پولیس را در خود پرورش دهند.