چکیده:
دائرهالمعارف شرح حال اندیشمندان اسلامی شامل ۳۰۰ مدخل است که توسط ۳۸ مولف و با ویراستاری الیور لیمن۱ تدوین شده است. این مجموعه نخستینبار در سال ۲۰۰۶ با جلد گالینگور در دو مجلد توسط انتشارات بلومبزبری۲ در لندن و نیویورک منتشر شده است. سپس در سال ۲۰۱۵ با جلد شومیز و به صورت تکجلدی در ۵۰۰ صفحه تجدید چاپ شده که در این چاپ برخی از اشتباهات چاپ نخست تصحیح شده و عنوان برخی از مدخلها نیز به عنوانی مشهورتر تغییر یافته است.
خلاصه ماشینی:
بهعنوان مثال در وقایع سال ۶۲۲م مینویسد که پیامبر اکرم(ص) نام شهر یثرب را به مدینه تغییر دادند؛ در صورتی که میدانیم این نام، مخفف مدینةالنبی است که مسلمانان آن را در مورد شهر یثرب بهکار بردند و در اثر کثرت استعمال، در اذهان نقش بسته است؛ یا در وقایع سال ۶۶۱م، ضارب حضرت علی(ع) را از پیروان عثمان دانسته است؛ در حالی که وی جزو خوارج بود و نمیتوان وی را پیرو عثمان دانست؛ یا در مدخل «فلسفۀ سیاسی» نظریات فلسفی علامه طباطبائی را عامل پیدایش انقلاب سال ۱۳۵۷ ایران دانسته است!
افزون بر این، در این مجموعه، به زندگینامۀ برخی از افراد مؤثر در تحولات اجتماعی معاصر، همچون: علی شریعتی، سیدجمالالدین اسدآبادی (افغانی)، سید قطب، محمد عبده و حسن البنا، مؤسس جنبش اخوان المسلمین، نیز پرداخته شده است.
طبق آنچه گفته شد، از آنجایی که در این دائرهالمعارف زندگینامۀ طیف وسیعی از اندیشمندان اسلامی مطرح شده است، به نظر میرسد که اگر عنوان آن «دائرهالمعارف شرح حال اندیشمندان اسلامی» بود، هماهنگی بیشتری با محتوای این دانشنامه داشت (عنوان تحتاللفظی آن در حال حاضر « دائرهالمعارف شرح حال فلسفۀ اسلامی» است).
از سوی دیگر مشخص نیست که ملاک پدیدآورندگان این مجموعه در انتخاب اسامی اندیشمندان اسلامی چه بوده است؟ بهعنوان مثال در میان این اندیشمندان نام آیتالله خوئی ذکر شده است، در حالیکه اسمی از سایر مراجع یا فقهای معاصر وجود ندارد.
همچنین زندگینامۀ بسیاری از اندیشمندان ترک در دوران عثمانی در این مجموعه ذکر شده است.