چکیده:
نگاه اجتماعی به زبان و پررنگ کردن نقش جامعه در شکلگیری معنا از زمرهی مواردی است که از اهمیت ویتگنشتاین در علوم اجتماعی و فلسفهی آن پرده برمیدارد. از منظر وی نوع زبانی که در جامعهی ما بسط مییابد نوع مواجههای را که ما، یعنی سوژههای تجربی، بهمثابه اعضای این جامعه با امور مختلف داریم تعیین میکند. در این نوشتار میکوشم که پرسشهای بنیادینی را در فلسفهی علوم اجتماعی از منظر ویتگنشتاین متاخر به بحث گذارم: آیا واقعیت اجتماعی و یا بهطور کلی واقعیت، امری زبانی و بهعبارتی ساختهوپرداختهی جامعه است؟ آیا جدای از سوژههای تجربی واقعیتی عینی وجود دارد؟ اساسا معیار تفکیک واقعی و غیرواقعی کدام است؟ از آنجا که فلسفهی ویتگنشتاین متاخر گرفتار تفاسیر متفاوت و گاه متعارض است، پاسخ این پرسشها را باتوجه به تفسیر ایلهام دیلمن، از شارحان برجستهی ویتگنشتاین پیمیگیرم.
Social view of language and intensifying the role of society to form meaning is among the issues which unveil the importance of Wittgenstein's thoughts in social sciences and his philosophy. In his opinion, the nature of the language, that is being expanded in society, will determine how we, i.e. empirical subjects, encounter different matters and deal with them as social actors. In this paper, I will try to investigate some of the essential questions in philosophy of social sciences from the viewpoint of the later Wittgenstein. Is social reality or reality in general, based on language and, in other words, is it being structured and shaped by society? Is there any reality, apart from empirical subjects, independently? Basically, what are the criteria to distinguish "real" from "unreal"? These are the questions that I I aim to address in this paper. Since philosophy of the later Wittgenstein is clouded with various interpretations, in parts even contradictory explanations, I will continue to provide answers to these questions with regard to the views of Ilham Dilman, one of the greatest interpreters of Wittgenstein.
خلاصه ماشینی:
رابطه زبان و واقعیت از منظر وینگنشتاین متأخر با توجه به تفسیر ایلهام دیلمن مهدی حسین زاده یزدی ١ مطالعات جامعه ناختی ش استادیار گروه علوم اجتماعی اسلامی دانشگاه تهران (علمیـپژوهشی ) دوره ٢١،شماره یک :١٤٥-١٢١ شاپا ٩٠٨٢-٠٨٠٨ نمایه در ISC دریافت ٩٢/١٠/٢٣ پذیرش ٩٣/٧/١٨ چکیده نگاه اجتماعی به زبان و پررنگ کردن نقش جامعه در شکل گیری معنا از زمره ی مواردی است که از اهمیت ویتگنشتاین در علوم اجتماعی و فلسفه ی آن پرده برمیدارد.
ir مقدمه آیا میتوان رابطه ی میان زبان و واقعیت را به گونه ای ترسیم کرد که در چنگ رئالیسم زبانی و ایده آلیسم زبانی گرفتار نشد؟١ آیا واقعیت اجتماعی و یا به طور کلی واقعیت ، امری زبانی و به عبارتی ساخته وپرداخته ی جامعه است ؟ آیا جدای از سوژه های تجربی واقعیتی وجود دارد؟ اساسا معیار تفکیک واقعی و غیرواقعی چیست ؟ دغدغه ی دیلمن در مواجهه با ویتگنشتاین متأخر یافتن پاسخ چنین پرسش هایی است .
به عبارتی مشکل از این جا ناشی میشود که از یک طرف تمایل به حفظ وجود مستقل چیزهایی وجود دارد که ما واقعی میدانیم و توهم نیستند و از طرفی همان طور که خواهیم دید به این مهم توجه نمیشود که اساسا تمایز میان واقعی و غیرواقعی به زبان وابسته است و از طریق آن ممکن میشود.
در مقایسه ویتگنشتاین امکان واقعیت را با زبان سامان میدهد؛ زبانی که درون زندگی اجتماعی است و تفاوت میان واقعی و غیرواقعی در حوزه های مختلف زبان ، نسبت به گرامرهای کاربرد واژگان در این حوزه ها درونی است (همان ٨١).