چکیده:
فایرابند در آثار خود، ارجاعاتی به آثار مردم شناسان شهیر داشته است . بررسی ایـن ارجاعات نشان از تاثیر تعیین کننده یافته های مردم شناختی بر فلسـفه فایرابنـد دارد. این تاثیر به حدی است که فایرابند، روش مردم شناسی را به عنـوان روش ایجـابی مناسب برای مطالعه علم پیشنهاد می کند. توصیه این روش به معنای پذیرش ضمنی مقومات آن مانند تکثر، نسبیت ، تفاوت در ذهنیت ها، قیاس ناپـذیری فرهنـگ هـا و سنت ها و ...است . در این مقاله ضمن بررسی ارجاعات فایرابنـد بـه مطالعـات مـردم شـناختی ، نشـان خواهیم داد که فایرابند در چه موضوعاتی متاثر از یافته های مردم شناسی بوده است و چگونه این یافته ها را در فلسفه علم بازسازی نموده است . تلاش خواهیم کرد تا تاثیر مردم شناسی بر هستی شناسی ، معرفت شناسی و روش شناسی فایرابند را با تکیه بر مفاهیم واقعیت ، ذهنیت ، زبان ، مشاهده مشارکتی و ...نشان دهیم .
خلاصه ماشینی:
این درحالی است که فایرابند در آثار خود به مطالعـات مـردم شناسـانه توجـه داشـته و بررسی ارجاعات متعـدد او بـه آثـار مـردم شناسـان ، نشـان از تاثیرپـذیری او در لایـه هـای هستی شناختی ، معرفت شناختی و روش شناختی از یافته های مردم شناسی دارد.
در لایه هستی شناسی ، آنچه در این مقاله مورد ادعا قرار گرفته ، ایـن اسـت کـه تحلیـل فایرابند از واقعیت متاثر از یافته های مردم شناسی صورت بندی شده است .
برای این منظور ابتدا، واقعیت را از نگاه مردم شناسانی که آثار آنها مورد توجـه فایرابنـد گ طرز تلقی فایرابند از مفهوم واقعیت در چه نقاطی با یافته های مردم شناسان در مورد ذهنیت ، زبان ، درک پدیدارها در نسبت با جهان شناسی ، شکل گیری معنا در سنت تجربی و ...
روشن است که معنای اول تاثیر عمیق تری برای زبان قائل است به شکلی که ورف بیان می کند که زبان ها و الگوهای عکس العمل موجود در آنها، صرفا ابزارهـایی بـرای توصـیف رویدادها(پدیده ها و حالات امور)نیستند، بلکه همچنین به رویـدادها(پدیـده هـا و حـالات مردم شناسان با کمک مولفه هایی مانند فرهنگ ، ذهنیت و زبان نشان می دهند که واقعیت متناسب با فرهنگ های متفاوت با توجه به تفاوت عمیـق در ذهنیـت هـا و در بسـتر زبـانی خاص ، برای جوامع مختلف پدیدار می شود و این معنا از واقعیت ضمن اینکه در بطن خود بر وجود جهان مستقل و اشیائی که پدیدار شده های بر ما، بخشی از آنها هستند، تاکید دارد، بر شمولیت هستی و امکان درک هایی متفاوت از جهان واحد فیزیکی نیز اذعان دارند.