چکیده:
عمدهترین منبع استراتژیک هر سازمان و یا جامعه ، منابع انسانی است . جوامعی در بلند مدت، قرین به موفقیت خواهند شد که بتوانند منابع انسانی خود را بطور صحیح ، اصولی و متناسب با نظام ارزشی توسعه و پرورش دهند. لذا یکی از مهم ترین عوامل توسعه ، بوجود آمدن شرایط نگرش علمی بر فرهنگ جامعه است . نگاه عمومی جامعه باید به نحوی سامان یابد که روش حل تمام مشکلات و مسائل جامعه را علم و دانش بداند و توسعه ی علمی را تنها وسیله ی رسیدن به توسعه ی انسانی پایدار تلقی کند. امروز جوامع به این ضرورت اجتنابناپذیر دست یافته اند که توسعه ی پایدار تنها در سایه ی تولید دانش و توسعه ی علمی است که امکانپذیر است . به همین دلیل در جوامع پیشرفته مطالعات، تحقیقات و تولید علم از جایگاه خاصی برخوردار است . شاخص های توسعه حاکی از آن است که بین توسعه ی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و توسعه ی علمی رابطه ی معنیدار وجود دارد. لازمه ی نیل به اهداف توسعه ی ملی تنها در سایه ی توسعه ی علمی ممکن است . بیشک آنچه میتواند جامعه ی ما را بسوی توسعه ی انسانی پایدار هدایت کند توجه به تولید علم است ، پیشرفت و تحولی که در جامعه صورت میگیرد برخاسته از تفکر و فعالیت های انسانی آن جامعه است . مباحث این مقاله با سیر منطقی از مفاهیم مرتبط با مبانی تولید علم ، مفاهیم توسعه ، توسعه ی علمی، اهمیت و جایگاه توسعه ی علمی در توسعه ی ملی، توسعه ی انسانی، ابعاد شاخص توسعه ی انسانی، نقش تولید دانش در فرآیند توسعه ی انسانی، توسعه ی علمی، توسعه ی انسانی و در نهایت راهکارهای علمی برای تحقق این مهم تنظیم و نوآوری شده است و سعی دارد با زبان سادهتری از مباحث مطروحه بابی را در جهت شناخت نظریات بدیع و جدید به خوانندگان آن تقدیم کند.
خلاصه ماشینی:
همچنین از تعاریف یاد شده چنین می تـوان برداشـت نمـود کـه ارزش های اصلی توسعه ی ملی باید در بهبود رفاه مادی و معنوی به ویژه برای طبقـات کـم درآمد جامعه ، از بین بردن فقر توأم با بی سوادی ، بیکاری ، مـرگ و میـر زود هنگـام ، تغییـر تکنولوژی یا پیشرفت در فناوری ، تغییر در نظـام اقتـصادی بـه نحـوی کـه باعـث افـزایش اشتغال ، افزایش درآمد سرانه و مـشارکت تمـامی افـراد جامعـه را در سرنوشـت اقتـصادی ، اجتماعی و سیاسی جامعه و همچنین رشـد آگـاهی عمـومی و اعتمـاد بـه اهـداف توسـعه دانست (رضایی و همکاران ، ١٣٨٤: ٤٢٣).
البته باید به این مطلب توجه داشت که هر چند نقش اساسی توسعه ی علمی و نتـایج آن در توسعه ی اقتصادی است و به کمک آن می توان خطرات ناشی از مصرف شدید منابع ، رشد جمعیت ، کمبود انرژی و تخریب محیط زیست را برطرف نمود، ولیکن سهم توسـعه ی دانش فقط در توسعه ی اقتصادی و بهبود زندگی افراد محدود نمـی گـردد و در هـر یـک از ابعاد ذیل که نیازهای فردی یک جامعه توسعه یافته هستند، می تواند دخیل باشد: - سلامت و صحت فردی و اجتماعی - تأمین نیازهای اجتماعی و اقتصادی - رفاه اجتماعی - حقوق سیاسی و شهروندی - حرمت داشتن ارزش ها و باورهای فرهنگی با توجه به مطالب فوق می توان نتیجه گرفت که توسعه ی ملی در جهان امروز بصورت گسترده متشکل از توسعه ی اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی و غیره مهم ترین هـدف کشورها اعم از توسعه یافته و در حال توسعه را تشکیل می دهد.