چکیده:
ما دراین مقاله به بررسی اثر نوسانات قیمت نفت بر رشد اقتصادی برخی کشورهای پیشرفته صنعتی (OECD) شامل نروژ، انگلستان ، کانادا که جزو کشورهای خالص صادرکننده نفت هستند می پردازیم . به ایـ ن منظـور از تصریح غیرخطی قیمت نفت کـه بـه روش GARCH تخمـ ین زده مـی شـود در یـک دسـتگاه VECM استفاده می کنیم . متغیرهای داخل مدل شامل نرخ بهره بلندمدت و کوتاه مدت ، نرخ تورم ، نرخ رشد GDP، نرخ ارز موثر و افزایش و کاهش قیمت نفت می باشند. نتایج تخمین های به دست آمده در مـورد کشـورها ی مذکور نشان می دهد که شوک کاهش قیمت نفت اثر معنی داری بر رشد GDP نداشته و یا ایـن اثـر نـاچیز می باشد. درصورتی که اثر افزایش قیمت نفت در تمام موارد معنی دار و بیشتر از اثر کاهش قیمت نفت بوده است . به عبارتی نوسانات قیمت نفت اثر نامتقارن بر رشد GDP دارد. از طرف دیگر نتـا یج نشـان مـی دهـد شوک پولی در کنار شوک قیمت نفت منبع بزرگ و قابل توجهی در بی ثباتی رشد GDP می باشند.
خلاصه ماشینی:
کشورهای صادرکننده خالص نفت کانادا مطابق نتایج حاصل از توابع واکنش آنی برای این کشور، شوک افزایش و کاهش قیمت نفت در بلند مدت (١٥ دوره یا فصل ) اثر منفی بر LGDP داشته است .
با بررسی تابع واکنش آنی سایر متغیرها در می یـ ابیم کـه افـ زایش قیمـت نفـت (شـوک مثبـت قیمت نفت ) باعث افزایش نرخ تورم ، نرخ بهره بلندمدت و کوتاه مدت و نرخ ارز موثر می شـود .
نتایج حاصل از تجزیه های واریانس حاکی از آن است که در کوتاه مدت (دوره دوم ) نوسانات تولیـد توسـط شـوک هـای مربـوط بـه خـود LGDP (حـدود ٥٦%) افـزایش قیمـت نفـت یـا SOPI (حدود٠/٢%) کاهش قیمت نفت (حدود ٠/٠٢%)، نرخ تورم (حدود ٢/٢%)، نرخ بهره کوتاه مـدت (حدود ٠/٩%)، نرخ بهره بلند مدت (حدود٠/٠١%) و لگاریتم نرخ ارز مـوثر (حـدود ٠/٥%) توضـیح داده می شود.
لذا انتظار می رود کـه افـزا یش قیمـت نفـت از طریق افزایش نرخ بهره بلندمدت و کوتاه مدت باعث کاهش سرمایه گذاری و کـاهش رشـد GDP شده باشد.
نتایج تجزیه واریانس نشان مـی دهـد کـه در کوتـاه مـدت (دوره دوم ) نوسـانات LGDP توسـط شوک مربوط به خود این متغیر (حدود٩٨/٢%)، افزایش قیمت نفت (حدود٠/٠١%)، کاهش قیمـت نفت (حدود٠/٠٣%)، نرخ تورم (حدود١/٨%)، نرخ بهره کوتاه مدت (حدود٠/١٥%)، نرخ بهره بلنـد مدت (حدود٠/٠٠٠٦%) ونرخ ارز موثر(حدود٠/٤٧%) تبیین می شود.
دلیل این اثر غیرقابل انتظار بر اساس تابع واکنش آنی آن است که کاهش قیمـت نفت باعث کاهش نرخ بهره کوتاه مدت ، بلنـد مـدت و تـورم و در نتیجـه افـزا یش سـرمایه گـذاری خواهدشد؛ افزایش سرمایه گذاری نیز رشد GDP را به همراه داشته است .