چکیده:
میان بسیاری از اقتصاددانان ایران این نگرش وجود دارد که تورم شاخص قیمت تولیدکننده پیشرانی برای تورم شاخص قیمت مصرف کننده است. طبق این دیدگاه، افزایش (کاهش) تورم شاخص قیمت تولیدکننده علامتی از افزایش (کاهش) تورم شاخص قیمت مصرف کننده در آینده خواهد بود. مقاله حاضر با به کارگیری اطلاعات زیراجزای شاخص قیمت تولیدکننده و مصرف کننده فرضیه فوق را آزمون می کند. اطلاعات مورد استفاده مربوط به ۳۵۹ قلم کالای موجود در سبد مصرف کننده و ۷۵۱ قلم کالای موجود در سبد تولیدکننده به پایه سال ۱۳۸۳ و در بازه زمانی ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۲ می باشد. نتایج نشان می دهد که تورم شاخص قیمت تولیدکننده پیشرانی برای تورم شاخص قیمت مصرف کننده محسوب نمی شود اما با حذف اقلام مشترک میان شاخص قیمت مصرف کننده و تولیدکننده از لیست اقلام شاخص قیمت تولیدکننده، تورم شاخص قیمت بازسازی شده تولیدکننده هم در بلند مدت و هم در کوتاه مدت می تواند پیشرانی برای تورم شاخص قیمت مصرف کننده باشد.
خلاصه ماشینی:
نگرش سوم رابطه اي ميان شاخص قيمت مصرف کننده و توليدکننده قائل نيست و نگرش چهارم معتقد است که اثرات پيش گفته در نگرش هاي طرف عرضه و تقاضا به اندازه کافي قوي هستند و در نتيجه 1 Producer Price Index 2 Consumption Price Index 3 Ulke & Ergun 4 Rogers 5 Caporale 6 Cushing & McGarvey رابطه اي دو طرفه ميان دو شاخص برقرار است .
سيدائويي ۲ و همکاران (۲۰۱۰) رابطه ميان شاخص قيمت 1 Ghazali, Yee & Muhammed 2 Sidaoui توليدکننده و مصرف کننده کشور مکزيک را مورد بررسي قرار داده و نتيجه گرفتند که جهت عليت در بلندمدت از شاخص قيمت توليدکننده به شاخص قيمت مصرف کننده است اما در کوتاه مدت رابطه اي ميان دو سري وجود ندارد.
محدث (۱۳۸۷) مبتني بر يک مدل 1 Clark 2 Colclough & Lange 3 Liping 4 Jones 5 Shahbaz خودرگرسيون برداري نشان داد که يک تکانه در شاخص قيمت توليدکننده و شاخص قيمت عمده فروشي پس از ۳ تا ۸ ماه به شاخص قيمت مصرف کننده نفوذ کرده و سبب افزايش آن مي شود.
بررسي اين رابطه نشان مي دهد که همبستگي تورم شاخص قيمت 1 Blomberg & Haris مصرف کننده با کداميک از وقفه هاي تورم شاخص قيمت توليدکننده بيشتر است .
پس از تخمين مدل ، نتايج آزمون يوهانسون ۲ نشان مي دهد که يک رابطه بلندمدت ميان دو سري وجود دارد که جهت آن از شاخص بازسازي شده توليدکننده به شاخص قيمت مصرف کننده مي باشد.