چکیده:
موضوع تعهد اخلاقی در جامعه دانشجویی، از مباحث مهم و در خور توجه محسوب میشود. از این روی، وجود ابزاری مناسب برای اندازهگیری این سازه،یک ضرورت غیر قابل اجتناب است.در این راستا، پژوهش حاضر با هدف طراحی یک مقیاس روا و پایا به منظوربررسی تعهد اخلاقی دانشجویانصورت گرفته است. برای انجام این پژوهش که از نوع ابزارسازی است، تعداد 278 نفر از دانشجویان دانشگاه مازندران در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای به عنوان شرکتکنندگان در پژوهش انتخاب شدند و به پرسشنامهها پاسخ دادند. بر اساس مبانی نظری مرتبط با این بحث، یک مقیاس اولیه با 35 سؤال تهیه شد و در اختیار شرکتکنندگان قرار گرفت. برای تحلیل دادههای به دست آمده، از نرمافزار SPSS و روشهای آماری تحلیل عاملی، ضریب همبستگی و آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی، وجود دو عامل تعهد اخلاقی معطوف به خود با 13 سؤال و تعهد اخلاقی معطوف بهدیگری با 12 سؤال را تأیید کرد. پایایی مقیاس نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. پژوهش حاضر نشان داد که ابزار طراحی شده از کفایت لازم برخوردار است و میتواند در پژوهشها مورد استفاده قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
بااین توضیحات باید اذعان کنیم که برایهردوی این فیلسوفان ،اخلاق از اهمیت بنیادین بهره مند است ، به طوری که کانت و لویناس هریک به شیوةخود براخلاق و مفهوم انسـان در وابستگی و ارتباط بادیگریتمرکز دارند،اما موضوع مورد نظر ما دراین مقاله ایـن اسـت کـه ایده هاو مفاهیم این فیلسوفان میتواند برای کاربرد مفاهیم اخلاق دررابطۀ اجتماعی بین خـود و دیگریدرپیوند با روان شناسی نقطۀ عزیمتی را فراهم کند.
با توجه به اهمیت و ضرورت حیطۀ اخلاق و اندازه گیریجنبه هاو عناصر گوناگون آن بـه منظور عملیاتیکردن و واردکردن آن به حیطه هایعملی زندگی واقعی، به رغم اندیشه پردازی دربارة تعهداخلاقی درحوزة فلسفه و انجام دادن مطالعات کیفـیدرایـن خصـوص در حـوزة روان شناسی ،این پرسش مطرح میشود که آیامیتوان در جهت اندازه گیریو عملیاتیساختن سازه تعهداخلاقی اقدام کرد؟ به عبارتی، دراین پژوهش قصد برایـن بـود کـه بـا طراحـی و تدوین مقیاسیکمی و آزمون برازش مدل و سنجش کفایت روانسنجیمقیـاس مـورد نظـردو جنبۀاخلاق معطوف به خودو دیگریرادرسازة تعهداخلاقی به اندازه هایکمی تبدیل کرد.
متخصصان روان شناسی و فلسفه با توجه بـه گویه هایتنظیم شده و بازخوردی که از دانشجویان دریافت میکردند،به سـمت نهـایی کـردن گویه هاو تنظیم پرسشنامه پیش رفتند که سرانجام به یک پرسشنامه اولیه بـا ٣٥سـؤال کـه بـر اساس مبانی نظری ١٥مورداز آن هابیان کننـدة تعهـداخلاقـی معطـوف بـه خـودو ٢٠مـورد بیان کنندة تعهداخلاقی معطوف به دیگریبود دست یافتند.
روایی محتوابیان کنندة این اسـت کـه مـوادیـا محتـوایمقیـاس ، معرف خصوصیات مـوردانـدازه گیـریاسـت (کرلینجر ١، ١٣٩٠: ١٣٣)، کـه بـا توجـه بـه نظـر متخصصان روان شناسی و فلسفه میتوان نتیجـه گرفـت کـه ایـن مقیـاس از روایـی محتـوایی بهره مند است .