چکیده:
هر روستا به عنوان یک واحد جغرافیایی، ظرفی است که اجتماع و اقتصاد آن مظروف آن است. انسانها و مسائل اجتماعی و اقتصادی آنها را نباید جدا از محیط جغرافیاییشان که متاثر از آنند در نظر گرفت . میتوان گفت بیش از پنجاه درصد درآمد روستاییان از طریق فعالیتهای کشاورزی تامین میشود. ولی درکنار آن، معیشت بر اساس فعالیتهای دیگری همچون: استخراج معدن نیز استوار است. در این مقاله که حاصل پژوهشی میانرشتهای است، ارتباط تشکیل روستا و وجود معدن طلا از دو دیدگاه 1- زمان شکلگیری روستا و معدن، و 2- از لحاظ رونق اقتصادی- اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است و در کنار آن به نکاتی از جمله همنامی روستا و معدن اشاره شده است.
Village is rather a geographical than a social or economic unit and this geographical unit is a container that contains community and economy. Therefore، the village should be the core of any rural research. Humans and their related socio-economic affairs should not be separated from their geographical environment which affects them. More than 50% of rural people’s income is earned from agricultural activities. In addition، other types of activities are also carried out to provide for the livelihood of rural people such as mining، exploition of mineral water، services and handicrafts. The main argument in this paper is to examine the connection between village formation and mine establishment from two perspectives: a) the time of village and mine establishment، b) socio-economic prosperity. Besides this، delicate points will be addressed such as similarity between village and mine names. This paper is the result of an interdisciplinary work between social science and mine engineering fields.
خلاصه ماشینی:
٢- استقرار صنايع و اکتشاف معادن در سطح روستا يا در مجاورت مناطق روستايي ، باعث گسترش شبکة راه هاي ارتباطي و اشتغال زايي تحت عناويني همچون کارگر، کارمند، تکنيسين و مهندس در اين مراکز صنعتي شده است .
به طور ساده تر، آيا ابتدا روستا بوده بعد معدن کشف شده است ، يا بالعکس ؟ در ايران توسعه روستاها و ارتباط آنها با معدن کاري را مي توان به ٣ شکل دسته بندي کرد: ١- روستاهايي که صرفًا به خاطر فعاليت هاي معدني درنزديکي معدن به وجود آمده اند و حتي نام خود را از معدن گرفته اند (قرباني ، ١٣٨٥)، مانند: - روستاي زرشوران ، در نزديکي تکاب که در ايران باستان به دليل فعاليت هاي استخراج طلا در نزديکي معدن ايجاد شده است ؛ - روستاي لکان ، در استان مرکزي ، نزديک اراک ، که در اصل نام روستا به لهجه محلي لايکان است ، به خاطر اينکه در کنار معدن قرار دارد (لاي در زبان لري به معناي کنار است )؛ - روستاي زريکان ، در منطقه بافق يزد که در اصل معدن بالاي کوه است و روستا براي اسکان کارگران در پاي کوه به وجود آمده است و نام خود را از زيرکان (به دليل تغيير تلفظ ) به معناي پايين معدن گرفته است ؛ - ساير روستاهايي که بعد از فعاليت معادن طلا به وجود آمدند، عبارت اند از: کوه زر دامغان ، بيد محمدحسن ، زرين ، زرمهر، دره زرشک ٢- روستاهايي که به دليل فعاليت هاي معدني توسعه يافته اند.
نتيجه گيري در پايان بايد در نظر داشت که با توجه به وجود معادن متنوع و وجود ظرفيت معدني بسيار بالا در کشور، مي توان با همکاري و ارائه راهکارهاي مناسب به سازمان هاي ذي ربط و همکاري مردم در بخش خصوصي از اين ظرفيت ها براي رونق اقتصادي ـ اجتماعي روستاهاي کشور و همچنين اشتغال زايي در روستاها و شهرهاي کوچک استفاده کرد.