چکیده:
اگر بناست فلسفه برای کودک بصورت بومی ارائه شود، آنچه ما بدان نیازمندیم این است که به کندوکاو در فلسفه اسلامی ـ ایرانی خودمان بپردازیم. پیش از هر چیز و درواقع، پیش از تدوین هرگونه نسخه بومی از برنامه فلسفه برای کودک، ما نیازمند شالوده های فلسفی بومی هستیم. بعبارت دیگر، ما نیازمند «فلسفه کودکی بومی» هستیم؛ فلسفه کودکی میتواند چراغ راه ما باشد. حال سوال اینجاست فلسفه کودکی از دیدگاه صدرالمتالهین که ذروه کمال و جامع جمیع مولفه های حکمت ایرانی ـ اسلامی است، چیست؟ حقیقت این است که ملاصدرا با اینکه درباره کودکی و تعلیم و تربیت کودک کتاب یا رساله مستقلی ندارد ولی با اینهمه میتوان با اتکا به مبانی حکمت متعالیه و دیدگاههای نوآورانه او در باب نظریه شناخت و شناخت شناسی دیدگاه محتمل وی را در باب کودکی و چگونگی رشد کودک و مراحل گوناگون او استخراج و تدوین نمود. نوشتار حاضر میکوشد با اتکا به بصیرتهای برآمده از حکمت متعالیه ملاصدرا به شناسایی و آسیب شناسی بنیادهای فلسفی برنامه فلسفه برای کودکان بپردازد.
خلاصه ماشینی:
"حال سؤال اینجاست فلسفه کودکی از دیدگاه صدرالمتألهین که ذروه کمال و جامع جمیع مؤلفههای حکمت ایرانی ـ اسلامی است، چیست؟ حقیقت این است که ملاصدرا با اینکه دربارة کودکی و تعلیم و تربیت کودک کتاب یا رسالة مستقلی ندارد ولی با اینهمه میتوان با اتکا به مبانی حکمت متعالیه و دیدگاههای نوآورانة او در باب نظریة شناخت و شناختشناسی دیدگاه محتمل وی را در باب کودکی و چگونگی رشد کودک و مراحل گوناگون او استخراج و تدوین نمود.
در واقع در این آیه، یک دنیا فلسفه و روش زندگی و آگاهی و شیوة زیست نهفته است؛ چنانکه سراسر برنامه فلسفه برای کودکان را میتوان در این آیه خلاصه کرد: «اگر پدر و مادر تلاش کردند تو را وادار کنند به چیزی اعتقاد پیدا کنی که به آن علم نداری، از آنان پیروی نکن ولی در دنیا با آنان به نیکی رفتار کن».
البته، استثناهایی هم در این حوزه وجود دارند که تلاش میکنند نسخهیی بومی شده از فلسفه برای کودک را با عنوان «فلسفه و کودک» عرضه کنند که با فرهنگ ایرانی ـ اسلامی ما همخوانی و سازواری داشته باشد که تلاشی بس میمون و مبارک است.
حقیقت این است که ملاصدرا با آنکه دربارة کودکی و تعلیم و تربیت کودک کتاب یا رسالة مستقلی ندارد، ولی با اینهمه میتوان با اتکا به مبانی حکمت متعالیه او و دیدگاههای نوآورانة وی در باب نظریة شناخت و شناختشناسی، دیدگاه محتمل او را درخصوص کودکی و چگونگی رشد کودک و مراحل گوناگون او استخراج و بازسازی نمود."