چکیده:
یکی از راههای خداشناسی، دریاشناسی و امور متعلق به آن در صنعت حمل و نقل است. نقد و بررسی تکرار بیش از سی مورد از نامهای مختلف کشتی در قرآن کریم، با کاربریهای تجاری، مسافربری، و چند منظوره؛ و واکاوی قسم خوردن خداوند به کشتیهای شناور، از مهمترین مباحث این پژوهش است. ظرفیت و کاربری محدودتر «سفینه» نسبت به «فُلک» باعث شده که این نوع کشتی در حدّ صید ماهی و یا صرفاً مسافربری از آن یاد شود. نقش بادهای دریایی در حرکت، سکون، یا واژگونی کشتیها، و نقش وصفی «مواخر» در رفت و آمد کشتیهای بزرگ و غول پیکر(فُلک) به وسیله باد، و نصب دکلهای بادبانی عظیم الجثه، تصویری زیبا از بزرگی و کوهآسا بودن این کشتیها را در قرآن به نمایش گذاشته است.
خلاصه ماشینی:
"همچنان کـه در ایـن (رجوع شود به تصویر صفحه) و اما «رکوب » به معنای سوار شدن و استقرار یافتن در ٥ مورد از قرآن کریم به انـواع کشتی از نوع فلک و یا سفینه نسـبت داده شـده اسـت ، یکـی در رابطـه بـا سـوار شـدن مشرکین است که میفرماید: ﴿ف=ذارکبوا̈eSالفلـک ﴾(عنکبوت /٦٥) و دیگری در رابطه با سوار شدن مسلمین اسـت کـه از طـرف نـوح نسـبت بـه مؤمنـان سـیاق دسـتوری داشـته و میفرماید: ﴿وقال ارکبوافی̂wـا﴾ (هود/٤١)؛ مورد بعدی نیز در تلاطم دریای طوفانی است که نوح برای نجات فرزندش با تعبیری دلسوزانه و مهربانـه از او مـیخواهـد کـه همـراه او و پیروانش سوار بر کشتی شود: (رجوع شود به تصویر صفحه) که در کنار حمل و نقل زمینی(چارپایان ) مفهومی عام از انواع کشتیهای حمل و نقل دریائی، به ویژه در حوزه مسافربری دارد و شاید مهم ترین هـدف آن یـادآوری نعمـت هـا باشد.
وقتی سـخن از صنعت ، ساخت ، حمل کالا و مسافر، و تجهیز کامـل مطـرح اسـت از نـام «فلـک » بـرای کشتی استفاده شده است اما زمانی که سخن از طغیان ، تلاطم ، و طوفانی بـودن دریـا در میان است از نام «جاریه » برای اثبـات حرکـت و شـناور بـودن کشـتی اسـتفاده شـده و خداوند فرموده است : (رجوع شود به تصویر صفحه) به نظر میآید که یکی از وجوه استعمال جاریه در آیه مذکور، تعظیم امر پروردگار در نجات نوح و پیروانش بر روی چند تخته پاره چوب بهم پیوسته (ذات ألواح ودسـر) باشـد که در اوج طغیان و خشم و غضب خدا در طوفانی شدن دریا بر روی آب ، کشـتی، روان و شناور مانده و بدون اینکه غرق شود به امر خدا به ساحل نجات میرسد."