چکیده:
یکی از محورهای مهم فلسفه های ناظر به علوم، بررسی تاثیر و تاثر متقابل رشته های علمی و بهره گیری هر یک از دیگری است. در این میان بهره گیری از علم اخلاق و ارزش های اخلاقی در علوم مختلف یکی از محورهای مهم است. در این مقاله بهر ه گیری از علم اخلاق و ارزش های اخلاقی در علم فقه و اجتهاد
بررسی می شود. اصل بهره گیری به صورت فی الجمله پیش فرض است و در این مقاله از آن بحث نم یشود. این مقاله عهده دار توضیح راه ها و روش های بهره گیری از اخلاق در اجتهاد است که مهم ترین آنها عبارت اند از: بهره گیری در تقویت یا تضعیف صدور روایت؛ بهره گیری در جهت بیان حکم شرعی نه حکم
تقیه ای؛ بهره گیری در جهت بیان حکم دائمی شریعت؛ بهره گیری در استفاده عموم؛ بهره گیری در فهم الزام یا عدم الزام؛ بهره گیری در اثبات استمرار حکم؛ بهره گیری در اثبات انصراف؛ بهره گیری در مقام تفسیر و تعیین یک معنا از چند معنای محتمل؛ بهره گیری در حمل بر خلاف ظاهر؛ بهره گیری در تقیید و تخصیص؛ بهره گیری در اختصاص به زمان خاص یا واقعه مخصوص؛ بهره گیری در حمل بر حکم تادیبی؛ بهره گیری در مقام تعارض؛ بهره گیری در مقام تزاحم؛ بهره گیری در مقام افتاد.
خلاصه ماشینی:
"ایـن مقالـه عهـده دار توضـیح راه هـا و روش هـای بهره گیری از اخلاق در اجتهاد است که مهم ترین آنها عبارت اند از: بهره گیری در تقویت یا تضعیف صدور روایت ؛ بهره گیری در جهت بیان حکم شرعی نـه حکـم تقیه ای ؛ بهره گیری در جهت بیان حکم دائمـی شـریعت ؛ بهره گیـری در اسـتفاده عموم ؛ بهره گیری در فهم الزام یا عدم الزام ؛ بهره گیری در اثبات اسـتمرار حکـم ؛ بهره گیری در اثبات انصراف ؛ بهره گیری در مقام تفسیر و تعیین یک معنا از چنـد معنای محتمل ؛ بهره گیـری در حمـل بـر خـلاف ظـاهر؛ بهره گیـری در تقییـد و تخصیص ؛ بهره گیری در اختصاص به زمان خاص یا واقعه مخصوص ؛ بهره گیری در حمل بر حکم تأدیبی ؛ بهره گیری در مقام تعارض ؛ بهره گیری در مقام تـزاحم ؛ بهره گیری در مقام افتا.
٢. بهره گیری از اخلاق در تضعیف صدور روایت یکی از راه های دیگری که می توان به واسطه آن از داده های علم اخلاق و ارزش های اخلاقی در اجتهاد استفاده کرد این است که امور اخلاقی را قرینه عدم صدور روایت از معصـوم بـه صـورت کلی یا عدم صدور آن برای بیان حکم شرعی و فقهی دانست ."