چکیده:
رنگ به عنوان برجستهترین عنصر حوزة محسوسات از دیرباز تا کنون مورد توجّه انسان بوده و همواره روح و روان او را مسحور قدرت نافذ خویش نموده است. از آنجا که شاعران از ژرفبینترین اقشار جامعه هستند و نوع نگاه آنان به رنگ، اصیلتر و معنادارتر از دیگر افراد است، لذا این پژوهش، تلاش نموده براساس چارچوبهای ادبیّات تطبیقی، از میان رنگهای گوناگونی که دو شاعر برجستة ادبیّات پایداری معاصر؛ یعنی گرمارودی و درویش، به کار بردهاند، دو رنگ سرخ و سبز را از لحاظ تعامل و تقابلی که با هم در تصویرپردازی آنان از مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و... داشتهاند، مورد بررسی قرار دهد. نتیجه حکایت از آن دارد که رنگ قرمز در شعر گرمارودی نشانة تمایل انسان به داشتن زندگی پر جنب و جوش است و زندگانی سرشار از مبارزة گرمارودی خود مبیّن همین نکته است. رنگ سبز نیز نمادی از آرامش، حیات و جاودانگی و گاه نماد تقدّس و پاکی است. در شعر درویش، رنگ سرخ، عشق به فلسطین و ملّتش را تجلّی داده، رمز شهادت، فداکاری و ایثار در راه آزادی است و رنگ سبز، نماد امید، آزادیطلبی، حیات و حرکت بوده و عشق به فلسطین و ملّت مبارزش را به تصویر میکشد. افزون بر این، گرایش این دو شاعر به ادبیات پایداری، باعث ایجاد شباهتهای زیادی در آن دو از لحاظ کاربرد نمادین رنگ شده است.
خلاصه ماشینی:
از آنجا که شاعران از ژرفبینترین اقشار جامعه هستند و نوع نگاه آنان به رنگ، اصیلتر و معنادارتر از دیگر افراد است، لذا این پژوهش، تلاش نموده براساس چارچوبهای ادبیات تطبیقی، از میان رنگهای گوناگونی که دو شاعر برجستة ادبیات پایداری معاصر؛ یعنی گرمارودی و درویش، به کار بردهاند، دو رنگ سرخ و سبز را از لحاظ تعامل و تقابلی که با هم در تصویرپردازی آنان از مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و...
با توجه به این مقدمه، این پژوهش بر آن است تا دلالتهای نمادین رنگهای سرخ و سبز و زیباییهای کاربرد آن دو را در شعر سید علی موسوی گرمارودی و محمود درویش مورد بررسی قرار دهد و تلاش نموده تا پاسخگوی سؤالات زیر باشد: 1.
آیا گرایش به ادبیات پایداری توانسته شباهتهایی میان تصویرپردازیهای این دو شاعر با استفاده از رنگهای مذکور ایجاد نماید؟ در زمینة چگونگی و علل کاربرد رنگها در شعر شاعران معاصر، تحقیقات زیادی صورت گرفته است، از جمله میتوان به مقالههای «تحلیل رنگ در سرودههای سهراب سپهری» (1382)، از کاووس حسنلی، «روانشناسی رنگ در اشعار سهراب سپهری» (1382)، از سید علی قاسمزاده، که نویسندگان دو مقالة مذکور، قصد داشتهاند حالات روحی و روانی این شاعر رابا بررسی کاربرد رنگهای مختلف در اشعار ویمعرفی کنند،«زمینههای نمادین رنگ در شعر معاصر (با تکیه بر اشعار نیما، سپهری و موسوی گرمارودی)» (1384)، از ناصر نیکوبخت، نویسندة این مقاله ابتدا دلالتهایی را که رنگهای مختلف از لحاظ روانشناسی دارند مورد بررسی قرار داده و سپس شواهدی شعری را از سه شاعر مذکور، در این زمینه آورده است.