چکیده:
یکی از ویژگیهای برنامهی سوم توسعهی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی(1380-1384)ایجاد برنامه های
تعدیل ساختاری و آزادسازی در قالب کاهش تمرکز افراطی دولت بر ارکان اصلی اقتصاد و فراهم نمودن
زمینهی فعالیت بخش خصوصی و آزادسازی بخشی از قیمتها و تولیدات از سیطرهی دولت بود. (دادگر
١٣٧٨ ) حرکت به سوی آزادسازی برخی از قیمتها در برنامهی مذکور، پیش زمینه تشکیل بورسهای
کالایی در ایران بود. بند ج مادهی ٩٥ قانون برنامهی سوم توسعهی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به شورای بورس مجوز ایجاد بورس کالا را اعطا نمود تا با همکاری دستگاههای ذیربط اقدام نماید. بر همین اساس بند یک تبصرهی ٣٥ قانون بودجه سال ١٣٧٩ وزارت صنایع را مکلف نمود نسبت به راهاندازی بورس
فلزات اقدام و کالاهای فلزی را در بورس عرضه نماید، لذا اولین بورس کالایی در ایران با عنوان بورس
فلزات تهران در شهریورماه سال ١٣٨٢ تشکیل گردید. یکی از اهداف تشکیل این بورس، ایجاد بازاری
متشکل و سازمانیافته برای تسهیل دادوستد نقدی و آتی فلزات بود. در این مقاله به بررسی نحوه استفاده از معاملات قراردادهای آتی برای پوشش ریسک ناشی از نوسانات ناخواسته قیمت پرداخته شده ست.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اين که قراردادهاي آتي در ايران داراي سابقه ي طولاني نمي باشد و زمينه ي توسعه ي آن در حال اجرا است ، و بررسيها نشان ميدهد تا کنون در خصوص آثار تغييرات وجه تضمين بر ميزان انتقال ريسک بين پوشش دهندگان ريسک و سفته بازها در بازار قراردادهاي آتي هيچ مطالعه ي داخلي انجام نشده است ، البته لازم به ذکر است اخيرا آثار تغييرات وجه تضمين بر قيمت ، بازده ، ثبات قيمت ها و حجم معاملات در قراردادهاي آتي مورد بررسي و تحقيق قرار گرفته است ، که بطور خلاصه در مطالب بعدي بدان اشاره خواهد شد.
مباني نظري عليرغم اين که به صورت سنتي وجه تضمين ابزار مديريت ريسک اتاق هاي پاياپاي بورس ها بوده و ميباشد، اما اخيرا وجه تضمين به عنوان ابزار کنترل بازار مورد توجه قرار گرفته است .
به صورت سنتي بورس هاي قراردادهاي آتي از وجه تضمين به عنوان ابزاري جهت مديريت ريسک اتاق پاياپاي استفاده ميکنند، زيرا وجوه تضمين وثيقه اي است که ميتواند ريسک اعتباري را برطرف نمايد (تسلر، ١٩٨١، فيقلوسکي، ١٩٨٤، کاهل و همکاران ، گاي و همکاران ، ١٩٨٦ فن و کوپيس ، ١٩٩٣ و کروزنر، ١٩٩٩).
Kim, 1995, Margin requirements, price fluctuations, and market participation in metal futures, Journal of Money, Credit and Banking 27, 659-671.
Kim, 1996, Price volatility and futures margins, Journal of Futures Markets 16, 81-111.
L. , 1986, The effects of changing margin levels on futures market activity, the composition of traders in the market, and price performance, Journal of Business 59, 147-180.