چکیده:
مدیریت جوامع انسانی از طریق حکومت یا نظام سیاسی صورت میگیرد. بسیاری از نظریهپردازان در مورد سازوکارهای ایجاد مشروعیت و استمرار نظام سیاسی به واکاوی و طرح فرضیه و نظریه پرداختهاند. با پیروزی انقلاب اسلامی، چگونگی حفظ و استمرار آن از نظرگاه بنیانگذار آن اهمیتی فراوان یافت؛ بهخصوص که حفظ نظام اسلامی قلب و مرکز اندیشه امام خمینی محسوب میشود و سایر شئون انقلاب از جمله شأن فرهنگی از این مرکز سیراب میشود. درباره این موضوع در لابهلای کتب نویسندگان و محققان میتوان مطالبی را جسته و گریخته پیدا کرد ولی به این مسئله در پژوهشی با الگوی فلسفه علمی نگریسته نشده است. بررسی این موضوع با بهرهبرداری از مدل فلسفه علم لاکاتوش و نتایج منطقی مترتب بر آن، کوشش این مقاله بوده است. در مدل لاکاتوشی اجزای مهمی به چشم میخورند که میتوان به ترتیب تحت عنوان هسته سخت کمربند محافظ و قواعد راهیابانه از آنها نام برد. در این مقاله سعی میشود اندیشههای امام خمینی راجع به حدود و شرایط حفظ نظام در قالب مدل لاکاتوشی به بحث و محاجه گذاشته شود و نتایج آن بررسی گردد.
Management of human societies is fulfilled through its government or political system. Many theorists by producing hypothesis and theory designs have presented works on mechanisms of formation of legitimacy and continuation of political system.
After victory of the Islamic Revolution in Iran، circumstances of its preservation and continuation from the view point of its founder became very important، specially، considering this fact that protecting Islamic system is located at the center of Imam Khomeini's thoughts and other revolution dignities، including cultural dignities، are under the influence of this fact. In connection with Lacatus casual philosophy model، a survey about limits and conditions of protecting political system belong to Imam Khomeini's thoughts shows a new and modern work. Referring to Lacatus model، there are optimized parts that can be named under the title of hard core، protective belt and heuristic rules.
In this research، it is tried to discuss about Imam Khomeini's thoughts concerning limits and conditions of protecting the system in the form of Lacatus model and then it is intended to review the results of this pattern.
خلاصه ماشینی:
بـا ایـن توضیح آنچه در این پژوهش مورد بررسی، تحقیق و تحلیل قرار میگیرد، مسئله حفظ نظـام با توجه به مبانی و حدود و شرایط یا قیود آن در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره ) است .
دیدگاه امام خمینی درباره حکومت و نظـام سیاسی و توجه به حفظ آن با دیدگاه اغلب اندیشمندان غربی تفاوت فاحشی دارد؛ حتی آنجـا که امام از الفاظی چون آزادی، مردم ، انتخابات و غیره استفاده مـیکنـد بـه دلیـل تفـاوت نگـاه هستیشناسی ایشان با هستی شناسی های غربی این الفاظ معنا و کارکرد متفاوتی پیدا مـیکننـد.
اصـل «حاکمیـت مـردم » امـروزه در قسـمت عمـده جهـان پذیرفتـه شـده و قـوانین اساسـی کشورها از این اصل نام می برند که فرمانفرمایی (حاکمیت ) دولت برخاسـته از «خواسـت » مـردم یا «ملت » است و بر این اساس رژیم ها و دولت های کنونی مشروعیت یا قانونیت حاکمیـت خـود را ناشی از قانون اساسی و رضایت مردم یا ملت یا رأی آنها می دانند و خود را نماینـده قـدرت یـا «اراده » ملت می خوانند اما قانون اساسی اتحاد شوروی از منشأ حاکمیت برداشـت دیگـری دارد و آن را به «زحمتکشان شهرهاو روستاها» معرفـی مـی کنـد کـه شـوراهای نماینـدگان زحمتکشـان نمایندگی آنان را دارند.
هسته سخت هسته سـخت اندیشـه هـای امـام خمینـی شـامل حفـظ نظـام اسـلامی و اسـلام اسـت و تمـام برنامه های دیگر مورد اجرا در جمهوری اسلامی از جمله امور فرهنگـی و اجتمـاعی بـا ایـن هسته سخت مفهوم پیدا می کند.
با توضیحات به عمل آمده در گفته های فوق نتیجه ای که می توان گرفت آن است کـه ولایت مطلقه فقیه نقش محوری در اندیشه های سیاسی امام خمینی دارد و بـدون وجـود آن حکومت اسلامی و در نتیجه اجرای احکام اسلامی تعطیل خواهد شـد.