چکیده:
ﻣﺴﺄﻟﮥ اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺳﻨﺖ ﻓﺮاﻧﺴﻮی ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮ ﺗﺎرﯾﺦﻧﮕﺎری و ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﺳﺖ. ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه اﻋﺘﻘﺎد دارد ﮐﻪ ﻧﻘﺶ اﯾﻦ ﺳﻨﺖ در ﺑﺤﺚ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺎرﯾﺨﯽ و ﺗﺎرﯾﺦﻧﮕﺎری ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدی ﻣﻐﻔﻮل واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺳﻨﺖﻫﺎی ﻓﮑﺮی دﯾﮕﺮ اروﭘﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻨﺖ آﻟﻤﺎﻧﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻫﻤﯿﺖ داده ﺷﺪه اﺳﺖ. از اﯾﻦ رو، او ﻧﻘﻄﻪی ﻋﺰﯾﻤﺖ ﺑﺤﺚ ﺧﻮد را اﻣﯿﻞ دورﮐﯿﻢ، ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎس ﺑﺰرگ ﮐﻼﺳﯿﮏ ﻓﺮاﻧﺴﻮی (1917-1857)، ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﻫﻢ ﻋﻼﻗﻪای ﺧﺎص ﺑﻪ ﺗﺎرﯾﺦ داﺷﺖ و ﻫﻢ ﺑﯿﻨﺶﻫﺎی ژرف او اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﻗﻠﻤﺮوﻫﺎﯾﯽ ﺗﺎزه ﺑﻪ روی ﻣﻮرﺧﺎن ﮔﺸﻮد. دورﮐﯿﻢ ﻧﻪ ﺑﻪ روﯾﺪادﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ، ﮐﻪ او آنﻫﺎ را »ﻧﻤﻮدﻫﺎی ﺳﻄﺤﯽ و ﻇﺎﻫﺮی« ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﮐﺮد،ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺑﻮد و ﺻﻮرتﺑﻨﺪی دﻗﯿﻖ او از ﻣﻔﻬﻮم اﻣﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻣﻔﻬﻮم ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮ ﻧﮕﺮشﻫﺎی ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﺎن دﻟﻤﺸﻐﻮل ﺗﺎرﯾﺦ و ﻣﻮرﺧﺎن ﺗﺄﺛﯿﺮاﺗﯽ ﻋﻤﯿﻖ و ﺗﻌﯿﯿﻦﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺖ. اﯾﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬاری ﺑﯿﺶ از ﻫﻤﻪ در ﻣﮑﺘﺐ آﻧﺎل و ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﻋﻀﺎی آنﺗﺒﻠﻮر ﯾﺎﻓﺖ و ﻣﻮرﺧﺎن ﺑﺮﺟﺴﺘﻪای ﻫﻤﭽﻮن ﻣﺎرک ﺑﻠﻮخ و ﻓﺮﻧﺎن ﺑﺮودل در ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﺗﺎرﯾﺦﻧﮕﺎری اﺛﺒﺎتﮔﺮای روﯾﺪادﻣﺤﻮر ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﺳﻨﺎد زﻣﺎﻧﻪی ﺧﻮﯾﺶ، ﮐﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ و روﯾﺪادﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ را ﻣﻮﺿﻮع اﺻﻠﯽ ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎی ﺧﻮد ﻗﺮار داده ﺑﻮد، از »ﺟﺎﻣﻌﻪی ﻓﺌﻮداﻟﯽ«، روﻧﺪﻫﺎی ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت، ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ و ذﻫﻨﯿﺖﻫﺎی ﺟﻤﻌﯽ ﺳﺨﻦ ﺑﻪ ﻣﯿﺎن آورﻧﺪ. ﻓﺮﻧﺎن ﺑﺮودل روﯾﮑﺮد ﮐﻞﻧﮕﺮاﻧﻪ و ﺗﻌﻤﯿﻢﺑﺨﺶ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﯽ را ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺖ و ﺳﺒﮏ ﺗﺎرﯾﺦﻧﮕﺎری ﺧﻮد را ﺗﺎرﯾﺦ ﮐﻠﯽ ﯾﺎ ﺗﺎرﯾﺦ ﺗﺎمﻧﺎﻣﯿﺪ، اﻣﺎ در ﻣﺴﯿﺮ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ و ﻧﺎدﯾﺪه اﻧﮕﺎﺷﺘﻦ روﯾﺪادﻫﺎ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﺮ زﻣﺎن ﺣﺎل ﯾﺎ زﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎهﻣﺪت را ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ ﮐﺸﯿﺪ و ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی ﺟﺪﯾﺪی از »زﻣﺎن اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ« در ﻗﺎﻟﺐ ﺳﻪ زﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎهﻣﺪت، ﻣﯿﺎنﻣﺪت و ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت اراﺋﻪ ﮐﺮد. ﺑﻪ زﻋﻢ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه روﯾﮑﺮد ﺑﺮودل را ﻣﯽﺗﻮان از دو ﺟﻨﺒﻪ روﯾﮑﺮدی ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﻤﺮد. ﻧﺨﺴﺖ اﯾﻦﮐﻪ ﺑﺮودل ﻧﻪ ﺑﻪ زﻣﺎن ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﯿﺎسﻫﺎی ﮐﻠﯽ و روﻧﺪﻫﺎی ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﭘﺮداﺧﺖ. ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﻣﺪﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی ﺑﺮودل از زﻣﺎن در ﺑﺤﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺮ آﺛﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﺎنﺗﺄﺛﯿﺮات ﻣﻬﻤﯽ ﺑﻪ ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ. دوم آنﮐﻪ ﺑﺮودل ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪداری ﭘﺮداﺧﺖ، ﯾﻌﻨﯽ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ ﮐﻪ از اﺑﺘﺪای ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﯽ دﻏﺪﻏﻪی اﺻﻠﯽ ﺑﺴﯿﺎری از ﻧﻈﺮﯾﻪﭘﺮدازان اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ.
Abstract
The main issue of this paper is to examine the impact of the French tradition of historical sociology on historical sociology and historiography. The author believes that the role of that tradition in the historical sociology and historiography largely have been neglected. Hence, he puts your starting point on Emile Durkheim (1857-1917). Durkheim interest not historical events, but social structures and his formulation of the concept of the social had a deep impact on the attitudes of sociologists and historians. This influence over all crystallized in the members of the Annales School. Fernand Braudel applied the holistic approach of sociologyand the own style of historiography called total history.And presents a new division of "social time" in the form of three short, medium and long terms. According to the author, Braudel approach can be considered a sociological one. First, he considerslong-term trends. Second,Braudel studied capitalism.
Keywords: Annales School, Fernand Braudel, historical sociology, social theory.
خلاصه ماشینی:
"فرنان برودل و نظریهی اجتماعی اگر اعتقاد داشته باشیم که جامعهشناسی باید هم به گذشته و هم به حال بپردازد، مسئلهای تقریبا مشابه مسئلهی افلاطون در مورد فیلسوفان و پادشاهان را مد نظر قرار دادهایم: بهتر است مورخان به جامعهشناس یا جامعهشناسان به مورخ تبدیل شوند؟ جامعهشناسانی که به تاریخ روی میآورند به ندرت پا را از منابع دست دوم فراتر مینهند و احترام بسیاری برای مورخان حرفهای قائل هستند.
برودل در دومین اثر عمدهاش، تمدن و سرمایهداری، امتیاز ویژهای به اندیشههای اقتصاددانان داد، از جمله جان مینارد کینز، کالین کلارک (که به ویژه بحث او از سومین The Rockefeller Foundation Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales Masion des Sciences de l'Homme Friedrich Ratzel (جغرافیدان آلمانی 1844-1904) Paul Vidal de la Blache (جغرافیدان فرانسوی 1845-1918) Pierre Gourou (جغرافیدان فرانسوی 1900-1999) central place theory The Identity of France Civilization and Capitalism John Maynard Keynes (اقتصاددان برجستهی انگلیسی 1883-1946) Colin Clark (اقتصاددان انگلیسی 1905-1989) بخش اقتصاد برودل را تحت تأثیر قرار داد)، جوزف شومپیتر اتریشی، اسکار لانگ لهستانی و سیمون کوزنتس و جان کنت گالبرایت آمریکایی، به همراه انسانشناسان اقتصادی برانیسلاو مالینوفسکی و کارل پولانی، که دربارهی انتزاع زندگی اقتصادی از جامعه و فرهنگ، به ویژه در جوامع سنتی، هشدار داده بودند (cf.
این تصور که زندگی روزمره موضوع مطالعهی مهمی است خاص برودل نبود ـ برای نمونه، نقشهایی برعهدهی وبر (مخصوصا مفهوم عادت)، الیاس، فریر، هانری لوفور و میشل دو سرتو بود ـ اما او هم این رویکرد را تا اثری مناسب پیشه کرد و هم آن را ترویج داد."