چکیده:
ایرانشناسی در کشور آلمان دارای سابقه یی طولانی است. محققان آلمانی، بویژه در پایان قرن نوزدهم و قرن بیستم میلادی، تحقیقات وسیعی در حوزة ایرانشناسی انجام داده و آثار متعددی را منتشر کرده اند. در این مقاله به دو مجموعه از آنها (یکی در بین سالهای 1904 -1895.م، توسط ویلهلم گایگر و ارنست کوهن و دیگری در سال 1989.م، توسط رودیگر اشمیت) اشاره شده است. جستارهای هر دو کتاب را میتوان، بنوعی برآیند فعالیتهای علمی و پژوهشی محققان آلمانی دربارة ایران در محورهای زبانی، ادبی، تاریخی و فرهنگی دربارة ایران دانست. تحقیق پیش رو برآن است تا با بررسی اجمالی آثار یاد شده، ابعاد زبانی و فرهنگی ایران را در این دو مجموعة منتشر شده، نمایان سازد و جهت گیری موضوعی مطالعات ایرانشناسان آلمانی را مشخص کند. هدف از انجام این پژوهش بیان فراز و فرود فعالیتهای علمی و پژوهشی دربارة جایگاه زبان و فرهنگ ایران در ایرانشناسی قرن بیستم آلمان و نیز یافتن زمینه یی مناسب برای مقایسة مطالعات ایرانشناسی، توسط ایرانشناسان به زبان آلمانی، انگلیسی و فرانسوی است. از سوی دیگر شناخت ابعاد و موضوعات پژوهشهای ایرانشناسی در خارج از ایران، میتواند در جهت گیری تحقیقات ایرانشناسی در داخل کشور نیز موثر باشد.
خلاصه ماشینی:
هدف از انجام اين پژوهش بيان فراز و فرود فعاليتهاي علمي و پژوهشي دربارة جايگاه زبان و فرهنگ ايران در ايرانشناسي قرن بيستم آلمان و نيز يافتن زمينه يي مناسب براي مقايسة مطالعات ايرانشانسي، توسط ايرانشانسان به زبان آلماني، انگ يسيل و فرانسوي است .
کليدواژگان شرق شناسي ؛ ايرانشناسي ؛ مطالعات ايراني در آلمان ؛ ويلهلم گايگر؛ روديگر اشميت ؛ قلمرو زباني و فرهنگي ؛ قرن بيستم مقدمه زبان ، ادبيات ، فرهنگ ، تاريخ ، تمدن و ساير جنبه هاي ايران در دوره هاي باستان و اسلامي ، در دو قرن گذشته توجه بسياري از کشورهاي اروپايي ، بويژه آلمان را بخود جلب کرده است .
در اين ميان اديبان ، متخصصان ، باستان شناسان و پژوهشگران آلماني (و اتريشي ) از جايگاهي ويژه برخوردارند؛ زيرا آنها بنوعي زمينة علمي را براي بررسي ابعاد گوناگون کشور پهناور ايران فراهم کرده و نيز بر معاصران ملي و فراملي خود و همچنين پژوهشگران حوزة شرق شناسي از زواياي ادبي ، ديني و سياسي تأثير گذاشته و در بناي علمي رشتة شرق شناسي و ايرانشناسي نقشي اساسي داشته اند.
ک : (٧- ٥ :١٩٨٩ ,Schmitt) بعدا در حوزة ايرانشناسي ، نگارش و انتشار مييابد، حسب يافته ها و مطالعات رشته يي و بين رشته يي جنبه هاي ديگري به تحقيقات اضافه شده است ؛ اما مکان فعاليت علمي محققان ، ديگر تنها در کشور آلمان نيست و زبان تحقيق نيز صرفا زبان آلماني نيست .