چکیده:
ایران کشوری است با اقوام متعدد که در چهارگوشه کشور قرار دارند و نقش مهمی در امنیت کشور و همبستگی ملی ایفا میکنند. لازمه وحدت ملی در ایران، وحدت و یکپارچگی بین اقوام و دولت مرکزی است. ایرانیان ترکمن که در شمال و شمال شرقی کشور زندگی میکنند، که ازلحاظ نژادی، زبان و ساخت اجتماعی تفاوتهایی با دیگر هموطنان خود دارند، اما این تفاوت نتوانسته است مانعی فرا راه تعاملات این قوم با سایر ایرانیان پدیده آورد، بهجز در مواردی که عوامل داخلی و یا خارجی موجب تقویت تضادها و تفاوتهای موجود میشده است. با توجه به اهمیت تاثیرسیاستهای قومی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، چیستی این تاثیر (مثبت یا منفی)بر قوم ترکمن به پرسش مهم و ضروری تبدیلشده است. این مقاله که با روش توصیفی- تحلیلی و با اتکا بر نظریه امنیت کپنهاگ نگاشته شده، بر این سوال استوار است که سیاستهای قومی جمهوری اسلامی ایران در دوره اصلاحات در مورد قوم ترکمن چگونه بوده است؟. طبق یافتههای تحقیق، سیاستهای قومی و اقدامات دولتهای مختلف جمهوری اسلامی در مسیر امنیت سازی در منطقه ترکمنصحرا در مسیر درستی قرار داشته که البته نیاز به تقویت و در برخی موارد بازنگری در فرایندها دارد. در دوره اصلاحات به دلیل دیدگاه فضای باز سیاسی و همدلی و همگرایی بیشتر بین اقوام مختلف کشور ازجمله قوم ترکمن با مجموعه ملی ایران، سیاستهای قومی وارد مرحله جدید و متفاوتی شده است.
خلاصه ماشینی:
در دوره اصلاحات به دليل ديدگاه فضاي باز سياسي و همدلي و همگرايي بيشتر بين اقوام مختلف کشور ازجمله قوم ترکمن با مجموعه ملي ايران ، سياست هاي قومي وارد مرحله جديد و متفاوتي شده است .
با اين توصيف ، اين مقاله بدنبال پاسخ به اين سوال است کـه سياسـت هـاي قـومي دولت موسوم به اصلاحات بين سـال هـاي ١٣٧٦ تـا ١٣٨٤ نسـبت بـه اقـوام و بـه ويـژه قـوم ترکمن چگونه بوده است ؟ و در اينکه سياست مذکور با سياست هاي قبـل از ايـن دوره در پس از انقلاب ( اوايل انقلاب ، دوران جنگ و دوره سازندگي)، چه تفاوتي داشته است ؟ مباني نظري نظريه کپنهاگ مقوله کلي امنيت را ميتوان به احساس آزادي و رهايي يا احساس ايمني که ناظر بر امنيـت مادي و رواني است اطلاق کرد، که در آن صورت موجب استقلال راي يک دولت يا ملت گشته و توانايي مقابله با دخالـت بيگانگـان و نيروهـاي خـارجي را در امـور داخلـي خواهـد داشت .
هرچند که اين موضوع در سال هاي آتي با تدبير دولت ايـران ، مـديريت شـد و از سـطح نگراني ها کاست اما بيانگر ميزان حساسيت و پيچيـدگي مـديريت عـالي سياسـي در جامعـه چند فرهنگي ايران مي باشد که در آن مي بايست همزمان و توأمان با توجه به خواسته هـا و مطالبات خاص و مبتني بر تفاوت هاي فرهنگـي اقـوام مختلـف کشـور ملاحظـات سياسـي، امنيتي و استلزامات حفظ وحدت سياسي ويکپارچگي ملي کشور نيز مورد امعـان نظـر قـرار گيرد.
با گام هايي که در اين دوره براي ارتقاء شهروند قومي به شهروندي که متعلق به ايران است ، برداشته شد، قوم ترکمن بـا نشاط بيشتشري در مشارکت هاي سياسي کشور شرکت مي کنند.