چکیده:
در کهگیلویه، سرودها و آوازهای آهنگین و دلنشین با موضوعاتی مانند طول چپ (طبل چپ)، یاریار، اشعار حماسی، دی بلال، شروه (مرثیه)، اشعار طنزآمیز، اشعار و ترانههای عروسی دیده میشود. اشعار و ترانههای عروسی یکی از انواع شعر غنایی میباشند که بیشتر بین زنان متداول است و در تمام مراحل عروسی (از خواستگاری تا زفاف)، گاه گروهی و گاه به تنهایی، بهوسیلۀ زنان، اغلب در وصف داماد، عروس، افراد خانوادۀ آنها، خوانده میشود. این ترانهها در برخی از مناطق نامهایی خاص دارد. در این مقاله به ویژگیهای این سرودها، انواع ترانههای بومی عروسی، دستهبندی اشعار سرو و شیرداماد، پرداخته میشود. این پژوهش با گردآوری به دو شیوۀ کتابخانهای و میدانی و با تحلیل محتوا و رویکرد توصیفی انجام شدهاست.
خلاصه ماشینی:
اشعار و ترانه هاي عروسي يکي از انواع شعر غنايي مي باشند که بيشتر بين زنان متداول است و در تمام مراحل عروسي (از خواستگاري تا زفاف)، گاه گروهي و گاه به تنهايي ، به وسيلۀ زنان، اغلب در وصف داماد، عروس، افراد خانوادٔە آنها، خوانده مي شود.
يکي از اين آوازهاي شاد، ترانه هاي ويژٔە مراسم عروسي است که در تمام لحظات فرخندٔە ازدواج، از خواستگاري تا عروسي به روشهاي گوناگون به وسيلۀ زنان خوانده مي شود و بيشتر به صورت گروهي و با کف زدنها، پايکوبي ها و دست افشاني ها همراه است .
درونمايۀ اين اشعار در اين منطقه و استان فارس، به هم بسيار نزديک و خاص مراسم عروسي و بيشتر در وصف داماد و عروس مي باشد.
اين ممکن است گروهي در عروسي و ديگر جشن هاي شاد و يا گروه بچه هاي ايل باشد که براي بازي دست هم را گرفته و حلقه اي تشکيل داده اند و با هم اين شعر را مي خوانند.
در گذشته ، پاي عروس و داماد را با حنا رنگين مي کردند؛ اما امروزه اين مراسم را بيشتر به صورت نمادين اجرا مي کنند و در حقيقت آن عظمت گذشته را از دست داده است .
در اين استان به ويژه در شهرستان کهگيلويه (ايل هاي دشمن زياري، طيبي و بهمئي )، در روز پاياني عروسي که بايد دختر به خانۀ جديد برود، اهالي خانواده و خويشاوندان نزديک گريه و زاري مي کنند و اين هجران (ترک خانۀ پدر و به خانۀ جديد رفتن ) براي آنها بسيار ناراحت کننده است و چند روزي به خاطر اين موضوع، غمگين خواهند بود.