چکیده:
کارگاه هنری بایسنقر (۸۳۷ق) در هرات یکی از مهمترین مجموعههای تهیه نسخههای هنری
در جهان قدیم بود. قابل اعتمادترین منبع برای بررسی فعالیتهای این کارگاه عرضهداشتی است که توسط
سر پرست 1 جا یعنی کمالآلدین جعفر بایستقر تبریزی تهیه شده و نسخه آن در جنگ یعقوبی در موزه
تو پقا پوی استانبول (ش H2153) نگهداری میشود. در این سند فعالیت ۲۵ تن از هنروران کتابخانه و
کارهای در دست انجام آن جا گزارش شده است. در این مقاله نسخههای باقیمانده از خزانه پایسنقر با
اطلاعات مندرج در این عرضهداشت تطبیق داده و بررسی شده است. علاوه بر این مولف درباره
خصوصیات ظاهری سند و اصالت آن دلائلی اقامه کرده است
خلاصه ماشینی:
"قابل اعتمادترین منبع برای بررسی فعالیتهای این کارگاه عرضهداشتی است که توسطسرپرست آن جا یعنی کمالالدین جعفر بایسنقر تبریزی تهیه شده و نسخه آن در جنگ یعقوبی در موزهتوپقاپوی استانبول (ش H2153 ) نگهداری میشود.
بیشتر آثار علمیای که امروزه در زمینه تاریخ فرهنگ ، خوشنویسی ، نقاشی و نگارگری یا نسخه خطییافت میشود و به ایران ، افغانستان و ماوراالنهر قرن نهم تعلق دارد، با کتابخانه مهم غیاثالدین بایسنقر میرزا(21 ذیالحجه 799 ـ 7 جمادیالاول 837 ق) در هرات بیارتباط نیست بدون شک کتابخانه ، پیش از آن ، در سال 823 ق در دربار بایسنقر میرزا ، تأسیس شده بود ، زیرا در اینتاریخ ، کمالالدین جعفر تبریزی خطاط و خواجه غیاثالدین نقاش، در آنجا مشغول به کار بودند.
روایت منابع در تعیین تعداد هنرمندانی که در کتابخانه اشتغال داشتند متفاوت است : عبدالرزاق از چندخوشنویس نام میبرد : مولانا ظهیرالدین هروی ، مولانا جعفر تبریزی ، مولانا ظهیرالدین اظهر ، مولاناشهابالدین عبدالله و مولانا جلالالدین شیخ محمد نقاش (تصویرگر) ، سیفالدین وحیدی و غیاثالدیننقاش (نگارگر) که پیشتر درباره او سخن گفتیم.
همه آنها ، در صفحه نخست ، دارای شمسه مالکیت بایسنقر میرزا هستند و همه آنها دقیقا به قلم همین خوشنویسان که در این سند عرضهداشت از آنها نام برده شده است نسخهبرداری شدهاند.
3. شاهنامه فردوسی (تهران ، کتابخانه ملک ، ش 6531) ، خوشنویس: محمد [بن] مطهر نیشابوری ، هرات ،شعبان 833 ق (برگ 438 پ)، در شمسه مالکیت، برگ 1 ر، با نام بایسنقر میرزا.
. شاهنامه فردوسی (تهران ، کتابخانه سلطنتی ش 716) خوشنویس : جعفر بایسنقری ، 5 جمادیالاول833 ق (برگ 350 پ)، شمسه مالکیت با نام بایسنقر میرزا، در ترقیمه کتاب آمده است."