چکیده:
قصد افراد برای سوءمصرف مواد دستکم در نخستین دفعات مصرف، تحت تاثیر نگرش آنها به مصرف مواد قرار دارد. اصلاح نگرش بویژه در نوجوانان، یکی از راهبردهای شناختهشده پیشگیری از اعتیاد است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر چهار روش پیشگیرانه (آموزش از راه مهارتهای زندگی، آموزش از طریق فیلم، آموزش از طریق پوستر کاتالوگ و آموزش به روش ارسال پیام کوتاه) بر تغییر نگرش و سلامت روان دانشآموزان پسر دوره متوسطه بود. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات نیمهآزمایشی بود که در آن چهار گروه آزمایش شامل: آموزش از طریق فیلم، مهارتهای زندگی، ارسال پیامک(SMS) و پوستر و کاتالوگ و یک گروه گواه بررسی شد. برای این منظور 511 دانشآموز از چهار منطقه آموزشی بهصورت نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شد. دادهها از طریق تحلیل کوواریانس(ANCOVA) تحلیل شد. نتایج نشان داد که از بین روشهای پیشگیرانه، روشهای شرکت در دورههای مهارتهای زندگی و آموزش از طریق فیلم، اثر معناداری نسبت به آموزش از طریق پوستر و کاتالوگ و ارسال پیام کوتاه از طریق تلفن همراه بر نگرش نسبت به اعتیاد داشت. همچنین، از بین چهار روش یادشده، آموزش از طریق فیلم و آموزش مهارتهای زندگی تاثیر معناداری بر ارتقای سلامت روان دانشآموزان داشتند. به کلیه مراکز آموزشی پیشنهاد میگردد که در آموزش تغییر نگرش دانشآموزان و ارتقای سلامت روان آنها، از روشهای فعالی مانند آموزش مهارتهای زندگی و آموزش از طریق فیلم و مشاهده استفاده نمایند.
Individuals’ intent to drug abuse، at least in the first time، is influenced by their attitude to drugs. Attitude amendment، especially in the young ages، is one of the well-known preventive strategies from addiction. Present study examined the effects of four methods of prevention (training by life skills، films، posters & catalogs، and sending short messages) on changing attitude towards drug abuse and mental health among high school boys in Charmahal&Bakhtyari province. This research was aQuasi-experimental in which four experimentalgroupsincludedTraining by life skills، films،posters، catalogs and sending short messages and a control group were compared. About 511 students were selected of 4 training zones by a randomly multistage cluster sampling. Data analyzed by ANCOVA. Findings showed that Training by life skills and films among preventive methods had significant effects on young’s attitude towards addiction (p<0.05) compared to training by posters، catalogs and sending short messages by cell phone (p>0.05).Training by life skills and filmsalso had an effect onmental health promotion (p>0.05). It is suggested that all of education centers for Changing students' attitude towards drug abuse and mental health promotion، use active methods like life skills and showing films and observation.
خلاصه ماشینی:
با توجه بهمرور انجامگرفته، حدود مطالعات مرتبط به عوامل روانشناختی و تأثیر آنها در گرایش نوجوانان به سمت اعتیاد، تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر روشهای پیشگیری از اعتیاد (شرکت در کلاسهای آموزشی مهارتهای زندگی، ارائه پوستر و کاتالوگ، ارسال پیام کوتاه (SMS) از طریق تلفن همراه و آموزش از طریق نمایش فیلم) بر تغییر نگرش دانشآموزان پسر دوره متوسطه استان چهارمحال و بختیاری نسبت به اعتیاد و مواد مخدر و همچنین، سلامت روانی آنها طراحی شد.
سؤال اصلی تحقیق آن است که آیا میتوان از راه روشهای بیخطر و ارزانقیمت، نگرش نوجوانان و جوانان را نسبت به مواد اعتیادآور و مواد مخدر تغییر داد یا خیر و اگر آری؛ کدام روش بهترین نتایج را به دست خواهد داد؟ همچنین، آیا برنامههای مؤثر در تغییر نگرش دانشآموزان نسبت به مواد اعتیادآور تأثیری بر تغییر سلامت روانی دانشآموزان دارند؟ تفاوت مطالعه حاضر با مطالعه آقابابایی و همکاران بعد وسیعتر پژوهش حاضر و همچنین، تفاوت جامعه آماری بررسی میشود.
همچنین، نتایج نشان داد که از بین روشهای مداخله پیشگیری از اعتیاد، آموزش از طریق فیلم و آموزش مهارتهای زندگی تأثیر معناداری بر وضعیت سلامت روانی دانشآموزان پسر دوره متوسطه داشته است.
[5] McLellan et al [6] Ialongo et al [7] Sigel & Sena [8] Teshan [9] Green & Ottoson [10] Goldstone [11] Information dissemination approach [12] Alternative approach [13] Social influence approach [14] Integrated social influence and enhancement of abilities [15] Hollingshead & Redlich [16] منبع مورداستفاده برای آموزش مهارتهای فوقالذکر کتب منتشرشده ویژه دانشآموزان توسط وزارت آموزش و پرورش، معاونت پرورشی و تربیت بدنی، دفتر مشاوره امور تربیتی و تحصیلی بوده که در سال 1389 توسط نشر طلوع چاپ شده است.