چکیده:
اندیشه، گفتار و سیره عملی شهید بهشتی در بستر گفتمان انقلاب اسلامی یکی از موضوعاتی است که بررسی آنها می تواند حائز اهمیت باشد؛ زیرا انقلاب اسلامی ارتباط محکمی با متفکران خویش دارد و خیلی از دستاوردهای فکری و عملی متفکران انقلاب نیز بر استمرار و تداوم گفتمان انقلاب اسلامی تاثیر ایجابی داشته اند و تبیین مبانی فکری این اندیشمندان می تواند به فهم بهتر انقلاب اسلامی کمک شایانی نماید. شهید سید محمد حسینی بهشتی یکی از متفکران بزرگ جهان اسلام محسوب می شود که در حوزه عمل و اندیشه بسیار پرکار بوده است؛ تا جایی که برخی از اندیشه های ایشان در قانون اساسی، قوه قضاییه، آزادی های مدنی در جامعه ایرانی، شوراها و... تبلور یافته است. اندیشه های ایشان تحت تاثیر بنیان ها و مبادی فرانظری (هستی شناسی، انسان شناسی، معرفت شناسی) بوده و برخی از اندیشه های ایشان بازتاب واکنش ایشان به شرایط و مشکلات زمانه خویش می باشد که برخی از آنها تجربه رژیم پهلوی، مادی گرایی افراطی در زندگی امروزی، رواج اندیشه های مارکسیستی و لیبرالیستی، ظهور و رواج مکاتب مادی در جهان معاصر و... می باشند. در نهایت باید اذعان داشت که مبنای اصلی حیات سیاسی و علمی شهید بهشتی در گفتمان انقلاب اسلامی، قرآن یا همان اسلام ناب محمدی(ص) می باشد که آثار این گرایش را می توان در تمامی مواضع سیاسی و اجتماعی، فعالیت های مدنی، تقریرات و کتب منتشرشده ایشان مشاهده کرد و همین پایبندی به مبانی اسلامی بوده است که پیوند اندیشه های وی با انقلاب اسلامی
تحکیم بخشیده است.
خلاصه ماشینی:
در نهايت بايد اذعان داشت که مبناي اصلي حيات سياسي و علمي شهيد بهشتي در گفتمان انقلاب اسلامي ، قرآن يا همان اسلام ناب محمدي (ص ) مي باشد که آثار اين گرايش را مي توان در تمامي مواضع سياسي و اجتماعي ، فعاليت هاي مدني ، تقريرات و کتب منتشرشده ايشان مشاهده کرد و همين پايبندي به مباني اسلامي بوده است که پيوند انديشه هاي وي با انقلاب اسلامي را تحکيم بخشيده است .
٢ نکته بعدي اين است که شهيد بهشتي يک انديشمند پرکار بوده که مباحث علمي وي از عمق و منطق استدلال بالايي برخوردار مي باشد و علاوه بر حوزه سياسي ، در قلمرو مباحث اقتصادي ، اجتماعي ، عقيدتي و احکام ، فقه پزشکي ، هنري ، تربيتي و غيره داراي آرا و برداشت هاي نويني هستند که بر اساس متون ديني استخراج شده اند و هدف از اين برداشت ها، کمک به برطرف نمودن سؤالات ، شبهات ، دغدغه ها، نيازها و مشکلات جوامع انساني بوده است و صرفاً منحصر به زمان حال نمي باشند.
دگرگوني يادشده از لحاظ کمي و کيفي تا پيروزي انقلاب اسلامي روند فزآينده اي يافت و تأثير جدي بر تفکر سياسي معاصر شيعه بر جاي گذاشت ؛ هر چند به طور کلي جريان تفکر اسلام فقاهتي در اصل ارايه دهنده بينش سنتي بود ولي در عين حال ، در درون خود آمادگي لازم براي نوانديشي را فراهم ساخت و در کنار آن انديشه گراني ظهور کردند که با طرح ديدگاه هاي خويش و به ويژه بيان دين به زبان روز و بر اساس مقتضيات زمان و مکان ، تحولي عمده در پذيره هاي سنتي - ديني ايجاد کردند.