چکیده:
نگرش "تشکیکی کثرتگرایی دینی" بدیل مناسب انحصارگرایی و
شمولگرایی دینی است. در این رویکرد باور برآن است که همه ی ادیان الهی به
نحو تشکیکی از حقیقت بهره برده اند؛ و اگرچه راه نجات برای پیروان ادیان
مختلف با ز است، ام ا عالیتری ن راه د ر اسلام تجلی یافت ه است. د ر رویکرد
کثرتگرایی تشکیکی، با تاکیدبر اصل احترام به اعتقادات دیگر ادیان و پذیرش
حق بهرهمندی آنان از حقیقت دینی، امکان صلح و همزیستی دینی فراهم میشود.
بنابر اصل یادشده و برابری همهی انسانها با یکدیگر، مسلمانان باید با پیروان
همهی ادیان الهی زندگی مسالمت آمیزی داشته باشند و حق تعرض و جنگ با
غیرمسلمانان - تا زمانیکه اقدامی علیه مسلمانان نکرده باشند - را ندارند. کثرت
گرایی تشکیکی دینی، همهی سنتهای دینی و خداباورانه را بهطور سلسله مراتبی
بهرسمیت شناخته و ضمن حاکم ساختن اصل صلح و همزیستی مسالمت آمیز بر
زندگی بشری، راه پدیدارشدن جریانهای تکفیری را سد مینماید
خلاصه ماشینی:
برخی از آنها کاربرد کلمهی اسلام در قرآن را عمدتاً بهمعنای دین خاتم دانسته و با استناد به برخی آیات قرآن (مانند یس 3 و 4، آلعمران 51 و 85، فاتحه 6 و نساء 150 و 151) استدلال میکنند که در منطق قرآن، صراط مستقیم محدود به طریق خاصی است که پیامبر اسلام بهعنوان خاتم نبیین(ص) آن را معرفی کرده است؛ و اینکه اختیار هردینی غیر از اسلام با آمدن اسلام پذیرفتنی نیست و قرآنحتی به مسلمانان دستور جنگ با کفار و مشرکین را هم داده است (قراملکی، 1384:150-145).
تلقی انحصارگرایی دینی، زمانی بلای جان جامعهی بشری میشود و صلح جهانی را تهدید میکند که پیروان یک سنت دینی انحصارگرا در خودشان این رسالت را احساس کنند که وظیفهی آنها دعوت پیروان ادیان دیگر به دین خودشان است و اگر آنها نپذیرفتند، جنگ علیه آنها یک واجب شرعی است و کسی که در این جهاد مقدس کشته شود، شهید است؛ زیرا در راه کشتن کافران شهید شده است.
3-3- تأکید بر صلح و همزیستی مسالمتآمیز در اسلام اکنون میتوان این سوال مهم را مطرح کرد که اگر در منطق کثرتگرایانهی تشکیکی اسلام همهی پیروان ادیان الهی بهطور تشکیکی بهرهمند از حقیقت الهیاند و راه رستگاری و نجات بهطور تشکیکی برای همهی آنها گشوده است، پس چرا جامعهی دینداران در طول تاریخ ادیان شاهد جنگها، خشونتها و فتنههای مختلفی بوده و همواره صلح و همزیستی بشری مورد تهدید قرار گرفته است؟ آیا این وقایع ناگوار منبعث از متون و آموزههای اسلامی است یا تلقیهای غلط و منافع دینداران منشأ جنگها و خشونتها گردیده، و بهنام دین ثبت شده است؟ در پاسخ به این دو پرسش باید توجه داشت که اسلام پیش و بیش از هرچیزی بر اصل انسانیت انسانها تأکید کرده است.