چکیده:
صحنه، موقعیت مکانی و زمانی وقوع حوادث داستان است که عمل داستانی بر آن روی می-دهد و علاوه بر موقعیت جغرافیایی و زمان وقوع حوادث، شرایط کلی و عمومی حاکم بر رفتار و عمل شخصیتهای داستان نیز در آن مؤثر است. « کوری » اثر ژوزه سارا ماگو و « بیراه » نوشتۀ پاتریک مودیانو، وجوه مشترک تأملبرانگیزی دارند؛ ازجمله، درونمایۀ فلسفی؛ توجه به بحرانهای بزرگ هویتی و فکری در زندگی انسان معاصر و بهرهمندی از تمهیدات روایتپردازی؛ با این همه، اختلافات قابل تأملی دارند؛ ازجمله نحوۀ طرح عنصر صحنه در دو رمان. در این پژوهش، ضمن مقایسۀ تطبیقی عنصر صحنه در دو رمان، به وجوه اختلاف و اشتراک آن دو پرداختهایم. نتیجه اینکه در رمان «کوری»، غالباً مکانها و زمانها نامشخص و صحنهها کلی و نمادین و در مواردی «نامکان» هستند؛ اما در رمان «بیراه» مودیانو، مکانها با ذکر جزئیات مشخص شدهاند و زمان، محدود به دورۀ معاصر است. بسامد صحنههای فراخ منظر در « بیراه » بیشتر؛ و بسامد صحنههای نمایشی در « کوری» فزونتر است.
خلاصه ماشینی:
مقایسه تطبيقي عنصر صحنه در رمان کوري ژوزه سارا ماگو و رمان بيراه پاتريک موديانو * طاهره صادقي تحصيلي استاديار زبان و ادبيات فارسي دانشگاه لرستان ، لرستان ، ايران ** علي نوري دانشيار زبان و ادبيات فارسي دانشگاه لرستان ، |لرستان ، ايران (تاريخ دريافت : ٩٥/٠٤/٢٣، تاريخ تصويب : ٩٥/٠٨/٢٢، تاريخ چاپ : شهريور ١٣٩٧) چکيده صحنه ، موقعيت مکاني و زماني وقوع حوادث داستان است که عمل داستاني بر آن روي مي دهـد و علاوه بر موقعيت جغرافيايي و زمان وقوع حوادث ، شرايط کلـي و عمـومي حـاکم بـر رفتـار و عمـل شخصيت هاي داستان نيز در آن مؤثر است .
در اين صحنه ، منظره اي از نزديک و به صورت متمرکز پيش چشـم مخاطـب قـرار مي گيرد و به صورت آني و لحظه اي اتفاق مي افتد و تکرارشدني نيست ؛ هرچند در ايـن رمـان ، گاه صحنه فراخ منظر به گونه اي توصيف مي شود که حوادث و داستان ، حالـت ايسـتا بـه خـود مي گيرند و به نظر مي رسد وقوع حوادث آني در روند داستان متوقف شـده اسـت ، امـا بسـامد زياد صحنه هاي نمايشي و حوادث پي در پـي ، طـرح داسـتان را پـيش مـي بـرد و بـر کـارکرد شخصيت ها تـأثير مي گذارد.
تمام نمونه ها از رمان کوري ژوزه ساراماگو، ترجمۀ مهدي غبرايي ، چاپ بيست ويکم ، تهران ، نشر مرکز گرفتـه شده است .