چکیده:
طبق باورهای هندو، پس از گذشت چند دوره از زمان، دوره ای به نام «کلی یوگه» (آخرین مرحله از زمان) فرامی رسد و ظلم و شرارت بر عدل و نیکی غلبه می کند. در این دوره، یک منجی به نام «کلکی اوتاره» ظهور خواهد کرد و علیه ظلم و شرارت وارد نبرد شده و با نابود کردن بدکاران، جهان را دوباره از عدل و نیکی پر می کند و زمینه ورود بشریت به دوره ای جدید از ترقی و پیشرفت را فراهم می سازد. البته موعودباوری در دین هندو منحصر به انگاره «کلکی» نیست و با توجه به اینکه افرادی در قرون اخیر پیدا شده اند و خود را منجی موعود معرفی کرده اند، به نظر می رسد مفهوم «منجی» نزد هندوها تحت یک گونه شناسی قرار گرفته است. در این مقاله، ضمن بررسی مفهوم «اوتاره» و همچنین گونه شناسی موضوع منجی موعود در متون هندویی و بیان تاثیرگذاری این عقیده بر فرهنگ و جامعه هندو، دیدگاه های برخی از اندیشمندان را در تطبیق او بر شخصیت های مختلف نیز، به ویژه بر پیامبر اسلام مورد نقد و بررسی قرار خواهیم داد.
خلاصه ماشینی:
البته بیشترین نقش در تکوین و بسط این عقیده را متون موسوم به «پورانهها»FootNote No="6" Text="«پورانه» (purāṇa) در لغت و معنای عام کلمه، به امور مربوط به گذشته اطلاق میشود و به معنای خاص، داستان قدیمی یا دستورالعمل دینی و یا تاریخ باستانی است (Monier-Williams, 1960: 651; Basham, 1986: 301).
FootNote No="29" Text="شخصیت دیگری نیز به نام کروپسمی (Karuppasamy) یا «خدای تاریک» در سنت هندو وجود دارد که اوصافی بسیار شبیه کلکی برای او ذکر شده است؛ ازجمله اینکه او نیز تجلی ویشنو است و از دستهای او پدید آمده است.
FootNote No="79" Text="ترجمه انگلیسی متن کامل کلکی پورانه را میتوان در این منبع یافت:Sri Kalki Purana, translated by Bhumipati Das, edited by Purnaprajna Das, Jai Nitai Press, Mathura (UP, India), 2006.
FootNote No="96" Text="این کتاب به فارسی نیز ترجمه و منتشر شده است (محمد در کتابهای مقدس هندو، ترجمه سعید کریمپور، تهران، راه ابریشم، 1390).
این دوره از قرنها پیش آغاز شده و حضرت محمدJ نیز در همین دوره ظهور کرده است.
از نظر دکتر اوپدهای، شرایطی که در متون هندو برای فرستاده شدن اوتارهها، بهخصوص کلکی اوتاره ذکر شده نیز عمدتا با شرایطی که حضرت محمدJ در آن ظهور کرد، تطبیق میکند: سست شدن دین در جوامع بشری، تحریف شدن ادیان، ناتوانی پیشوایان دینی از معرفی صحیح دین به مردم، پرستش خدایان غیرواقعی، ضعف دینداران و نیرومندی بیدینان و ضرورت یافتن ظهور یک قدیس بزرگ (Upaddhay, 2004: 52-53).
کلکی پورانه که منبع اصلی ارجاعات دکتر اوپدهای است، متنی بسیار متأخر است و پیشگوییهایی که در آن مطرح شده، حداکثر تا دوره ویکتوریایی هند تحقق پیدا کرده است؛ ازاینرو به نظر میرسد شکل نهایی آن در همین چند قرن اخیر تدوین شده باشد.