چکیده:
این پژوهش، با هدف معرّفی الگوی مدرسهی مطلوب براساس تحلیل مبانی ارزششناختی استادمطهری (ره) به نگارش درآمده است. نوع پژوهش، پژوهش تربیتی از نوع بنیادی-کاربردی و روش مورد استفاده، تحلیلی-استنباطی بوده و با استفاده از روش کتابخانهای (واقعی ومجازی) اطّلاعات جمعآوری و ابزار گردآوری اطّلاعات نیز فیشبرداری است. ابتدا مفهوم تعلیم و تربیت اسلامی، الگو، ارزششناختی و مدرسهی مطلوب تعریف و سپس مبانی ارزششناختی از منظر شهیدمطهری(ره) مورد بررسی قرار گرفته و استخراج شده است و در ادامه الگوی مدرسهی مطلوب با نگاه تحلیلی به مبانی ارزششناختی استاد، استنباط و ترسیم شده است. یافتههای پژوهش نشان داد که: از منظر استادمطهری، مدرسهی مطلوب، مدرسهای است که انسانیّت، پذیرش ارزشها درفضایی آکنده از آرامش، تکریم و احترام فراگیران، آموزش رفتاری توام با تدبر و تامّل در مقابل ارزشها، مادی نبودن صرف ارزشها، تدوین اهداف ارزشمند و پرجاذبه، توام بودن علم و عمل، اخلاقمحوری، پرورش انسانهای صاحبدرد دوری از حق، طالب کمال مطلق ، پرورش مصلحان اجتماعی عابد و عالمان مصلح اجتماعی، انسانهای آزاده، ، مسئولیّتپذیر، تقویت ارادهی دانشآموزان، عدالتمحوری، احقاقحق، تقویت عاطفهی بهجا و توجّه به برنامههای عبادی، تقویت و پرورش جنبههای هنری و خلّاقیت و درس شرف و انسانیت و معنویت و تعادل در ارزشها از جمله آموزههای مدرسهی مطلوب میباشد.
خلاصه ماشینی:
ویژگی فوق، از فرمودهی استاد پیرامون ارزش قدرت اراده استنباط شده که فرموده است: "قدرت اراده، این است، که انسان بتواند در مقابل خواستههای نفسانی خود ایستادگی و مقاومت کند".
الگوی مدرسهی مطلوب بر اساس تحلیل مبانی ارزششناختی استاد مطهری(ره) همان گونه که الگوی فوق نشان میدهد، در حلقهی اول، مدرسهی مطلوب بر اساس تحلیل مبانی ارزش شناختی استاد مطهری ویژگیهای: خداآگاهی، ارزشمداری، عبادت، عدم پرورش انسان تک بعدی، پیشرو بودن در انسانیت و علمآموزی، حرکت به سوی کمال و اخلاق مدار بودن را نشان میدهد و با توجه به حلقه ی دوم، این مدرسه دارای ویژگی: تمرین عملی تقوا، خودآگاهی، پروراندن عشق به خدا در دل، ایجاد جاذبه در ارزشها، پرورش انسانهای آزاده، توام نمودن علم و عقل، اندیشه ورزی، تربیت انسانهایی که هم عالم هستند و هم اهل عبادت، همبسته نمودن علم و عمل، دعوت فراگیران به امور خیر،و با نظر به حلقهی سوم، این ویژگی ها عبارتند از: تقویت قدرت اراده در فراگیران، تمرین مسئولیتپذیری، توجه به اصول ثابت انسانی، دعوت به سادهزیستی، پرورش فراگیران صاحب درد دوری از حق، حرکت فراگیران از درون خود به سوی معنویت، پرورش انسانهایی که نسبت به کمک به خلق حریص هستند، قائل بودن به فطری بودن گرایشهای اخلاقی در انسان، و با توجه به حلقهی آخر: معنوی دانستن ارزشها، نسبی ندانستن امور اخلاقی، تدارک برنامههایی در مسیر احقاق حق، تمرین عاطفهی به جا داشتن، توام نمودن علم و ایمان، توجه به برنامه های تربیت بدنی در کنار پرورش روح، سپاسگزار بودن، تقویت ارزش علم و عدم اجبار در پذیرش ارزش ها را نشان می دهد.
نتیجه گیری در تحلیل مبانی ارزششناختی استاد مطهری، ویژگیهایی به شرح زیر برای مدرسهی مطلوب استنباط میشود: تمام برنامهها اعم از محتواهای درسی و فوق برنامهها و روشهای تدریس، باید بر آموزش مجموعهای از ارزشها استوار باشد، که بر مبنای جهانبینی اسلام بنا شده است.