چکیده:
واسطهگری در ازدواج، از موثرترین راههای رونقبخشی به روند ازدواج و بهبود سطح کیفی آن در جامعه است. توجه و احیاء دوباره این سنت حسنه، نیازمند شناخت اهمیت و ارزش وساطت است؛ هدفی که با تبیین جایگاه فضیلتمدارانة آن از منظر دین اسلام، با تکیه بر آیات و روایات، در این پژوهش دنبال میشود. روش تقریر دادههای کتابخانهای این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است. طبق بررسیهای انجامشده، در مجموع شش آیه از قرآن کریم با رویکردهای پنجگانه به موضوع وساطت در ازدواج تصریح دارد: 1. دستور به وساطت؛ 2. وساطت بهمثابة الگوگیری از فعل الهی؛ 3. معرفی الگوی وساطت در شرایط عادی؛ 4. معرفی الگوی وساطت در شرایط بحرانی؛ 5. تبیین آثار وساطت در کارهای خیر. در میان فرمایشات اهلبیت علیها السلام نیز تعداد 20 روایت، بر اهمیت و ارزش واسطهگری در ازدواج تاکید داشتند. روایات وساطت، به سه بخش کلی، تقسیم می شوند: الف. وساطت بهعنوان حق طبیعی (ناظر به رابطة والدین و فرزندان)؛ ب. ثوابهای دنیوی و اخروی وساطت؛ ج. عواقب ترک وساطت و بیتوجهی به آن.واسطهگری در ازدواج، از موثرترین راههای رونقبخشی به روند ازدواج و بهبود سطح کیفی آن در جامعه است. توجه و احیاء دوباره این سنت حسنه، نیازمند شناخت اهمیت و ارزش وساطت است؛ هدفی که با تبیین جایگاه فضیلتمدارانة آن از منظر دین اسلام، با تکیه بر آیات و روایات، در این پژوهش دنبال میشود. روش تقریر دادههای کتابخانهای این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است. طبق بررسیهای انجامشده، در مجموع شش آیه از قرآن کریم با رویکردهای پنجگانه به موضوع وساطت در ازدواج تصریح دارد: 1. دستور به وساطت؛ 2. وساطت بهمثابة الگوگیری از فعل الهی؛ 3. معرفی الگوی وساطت در شرایط عادی؛ 4. معرفی الگوی وساطت در شرایط بحرانی؛ 5. تبیین آثار وساطت در کارهای خیر. در میان فرمایشات اهلبیتنیز تعداد 20 روایت، بر اهمیت و ارزش واسطهگری در ازدواج تاکید داشتند. روایات وساطت، به سه بخش کلی، تقسیم می شوند: الف. وساطت بهعنوان حق طبیعی (ناظر به رابطة والدین و فرزندان)؛ ب. ثوابهای دنیوی و اخروی وساطت؛ ج. عواقب ترک وساطت و بیتوجهی به آن.
خلاصه ماشینی:
3. فضیلت وساطت در ازدواج واسطهگری در ازدواج، نهتنها مورد تأکید دین اسلام است، بلکه در قالب یک دستورالعمل الهی و بهعنوان یک وظیفة انسانی ـ اخلاقی از آن یاد شده است، که فهم هرچه بیشتر ارزش این عمل خیر در فرهنگ معارف اسلامی و تشویق و ترغیب در عملیاتی شدن آن در جامعه، نیازمند غور در آیات و روایات آن میباشد، و ما در این بخش بدان میپردازیم.
پیامبر اکرم در بیانی وساطت در ازدواج را ـ هرچند به مقدار شاهد بودن در عقد ازدواج ـ بسیار با ارزش دانسته است و با توصیف خواص این عمل از آن تجلیل نمودند: «هر کس شاهد ازدواج مرد و زن مسلمان شود، رحمت حق او را دربرمیگیرد و ثواب هزار شهید برایش مینویسند و برای هر گامی که برمیدارد، ثواب یک پیغمبر را دارد و برای هر کلمهای که در اصلاح امر ازدواج آنها بگوید، ثواب عبادت یک سال میبرد و به خانه خود بازنمیگردد، مگر اینکه آمرزیده شده است؛ و نیز هر کس در ازدواج زن و مردی تلاش کند و راهنمای آنان باشد، خداوند به تعداد هر مویی از بدنش شهری در بهشت به او کرامت میفرماید، و او را به ازدواج با هزار حورالعین بهشتی در آورد، و پاداشش مانند کسی است که اسرای امت محمد را خریده است و در راه خدا آزاد کرده است، و اگر موقع رفتن از خانه خود یا در مسیر برگشت از دنیا برود، جزو شهیدان خواهد بود» (دیلمی، 1412ق، ج1، ص332).