چکیده:
پیشرفت فناوریهای جدید و روند روبهرشد آن در سالهای پایانی قرن بیستم، زمینهساز طرح موضوع استفاده از ماهوارهها در هدایت هواپیماها گردید. علیرغم اینکه ابعاد فنی پروژه مذکور تاکنون پیشرفت قابل توجهی داشته است، مسائل حقوقی و سیاسی آن همچنان در مرحله بررسی کشورها و نهادهای بینالمللی مرتبط با صنعت هوانوردی قرار داشته و تاکنون منجر به تصمیمگیری نهایی نشده است. از آنجا که ایکائو از سازمانهای مهم بینالمللی فعال در صنعت هواپیمایی میباشد، این سوال مطرح میشود که سازمان مذکور در اجراییساختن سامانههای ماهوارهای هدایت هواپیما و رفع ابهامات موجود در این حوزه، چه نقشی میتواند ایفا کند. بررسی اسناد و کنوانسیونهای بینالمللی در حقوق هوافضا، این فرضیه را به دست میدهد که ایکائو میتواند در ابعاد مختلفی از جمله تصویب و اصلاح استانداردها و رویههای پیشنهادی، تشریک مساعی و همکاریهای فنی، تلاش بهمنظور دستیابی به یک سامانه جدید، ایجاد یک چهارچوب حقوقی مناسب و نیز صدور تاییدیه و اعطای مجوز به ارائهدهندگان خدمات ناوبری ماهوارهای نقش موثری داشته باشد.
خلاصه ماشینی:
Future Air Navigation Systems Committee (FANS) چهار سال بعد، اين کميته به اين نتيجه رسيد که : «بهره برداري از فناوري ماهواره به منظور ارائۀ خدمات ارتباطات ، ناوبري و نظارت به هواپيمايي کشوري در سطح جهاني، تنها راه ممکن در جهت رفع نقايص سامانه هاي ناوبري هوايي کنوني و پاسخگويي به نيازهاي آيندة صنعت هوانوردي است » .
يکي از موضوعات مهمي که توسط کميتۀ حقوقي ايکائو بحث شده است ، آن است که آيا نقش قانون گذاري سازمان بين المللي هواپيمايي کشوري مي تواند تا آنجا گسترش يابد که شورا بتواند در خصوص تأمين هزينه هايي که با اجراي سامانه هاي ماهواره اي هدايت هواپيما به اعضاء تحميل ميشود، مشورت دهد% نکته اي که در وهلۀ نخست ذهن را مشغول ميکند، توجه به مادة ١٥ کنوانسيون شيکاگو است .
ايکائو به وسيله مشورت با دولت هاي متعاهد، استفاده کنندگان از هوافضا و ارائه دهندگان خدمات ، امکان دستيابي به يک سامانه ناوبري ماهواره اي جهاني که صرفا در هواپيمايي کشوري مورد استفاده قرار گرفته و به صورت بين المللي کنترل شود را مورد بررسي قرار ميدهد» (١ :٢٠٠٨ ,ICAO policy on GNSS).
با اين حال ، اگر راه حل انعقاد موافقت نامه هاي دوجانبه يا چندجانبه با ايالات متحده امريکا و روسيه به منظور شمول آن بر مسائل حقوقي موجود، عملي نشود، اين سؤال مطرح مي شود که آيا ايجاد يک سامانۀ ناوبري ماهواره اي جهاني که از طريق سازماني بين المللي و غيرنظامي کنترل شود، ممکن خواهد بود% در حال حاضر، خدمات جيپياس و گلوناس به صورت رايگان ارائه مي شود و بدين ترتيب ، بدون تحميل هزينه اي ، منافع بسياري را در اختيار بهره برداران قرار مي دهد.