چکیده:
جواز زیارت قبور توسط زنان، برگرفته از روایات نبوی و سیره اصحاب پیامبر صلّی الله علیه و آله است و علمای اهلسنت به حکم جواز آن تصریح کردهاند؛ ولی ابنتیمیه با روایاتی که مضمون آنها لعن و نفرین زنانی است که به زیارت میروند، چنین زیارتی را حرام میداند. با اینکه سند این روایات ضعیف است، ولی ابنتیمیه از اسناد آن دفاع میکند. او همچنین به مدلول روایات جواز زیارت توسط زنان، اشکالاتی را وارد کرده است که آنها را بررسی و نقد خواهیم کرد. برخلاف ابنتیمیه، علمای اهلسنت در مواجهه با این دو دسته از روایات، آنها را قابلجمع، و در نهایت، زیارت قبور توسط زنان را جایز دانستهاند. آنها در مقام دلیل به برخی روایات تمسک کردهاند؛ از جمله: سیره حضرت زهرا علیها السّلام زیارت قبر حمزه سیدالشهدا علیه السّلام، روایات نقلشده از عایشه درباره جواز زیارت قبور توسط زنان، و روایات نقلشده از پیامبر صلّی الله علیه و آله درباره تعلیم چگونگی زیارت اهلقبور.
خلاصه ماشینی:
روایت اول: روایت ابوصالح نخستین روایت، روایتی منسوب به پیامبر اکرم( است که در کتابهای روایی اهلسنت، از طریق «ابوصالح» نقل شده است؛ 1 مانند آنچه در کتاب مسند أحمد بن حنبل ذکر شده است: «حدثنا هاشم، حدثنا شعبة، عن محمد بن جحادة، عن أبی صالح، عن ابن عباس، قال: ”لعن رسول الله( زائرات القبور، و المتخذین علیها المساجد و السرج“».
مطرح میکند که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میشود: اشکال اول عبارت روایت جواز «نهیتکم عن زیارة القبور فزوروها» با صیغۀ مذکر ذکر شده است؛ لذا این روایات نمیتواند دلیلی بر نسخ حکم «زیارت توسط بانوان» محسوب شود.
وی در کتاب أحکام الجنائز برای اشکال فوق، بهخوبی چند پاسخ را مطرح کرده است که در ذیل به برخی از آنها اشاره میشود: اولا: در اینکه عبارت «کنت نهیتکم عن زیارة القبور» مردان و زنان را شامل میشود، شکی وجود ندارد؛ #$$0014$$ مؤید سخن فوق، متن روایتی است که در کتابهای روایی، از جمله صحیح م شده است: قال رسول الله(: «نهیتکم عن زیارة القبور، فزوروها، و نهیتکم عن لحوم الأضاحی فوق ثلاث، فأمسکوا ما بدا لکم، و نهیتکم عن النبیذ إلفی سقاء، فاشربوا فی الأسقیة کلها، و لا تشربوا مسکرا».
جواز «زیارت توسط بانوان» بر اساس روایات دال بر جواز، تقریر پیامبر(، عمل صحابه، و سخن علمای اهلسنت مسئلهای ثابتشده است؛ تا جایی که برخی وهابیان مانند البانی، برخلاف فتوای ابنتیمیه، به استحباب زیارت قائل شدهاند و البانی نیز به اشکالاتی که ابنتیمیه در این زمینه مطرح کرده، پاسخ داده است.