چکیده:
یکی از موضوعات مهم در زمینه ی حقوق هوایی، سوانح هوایی می باشد که دارای سابقه ای طولانی است. این حادثه منجر به خسارت مادی و معنوی بسیاری می شود. برخلاف مسئولیت کیفری و اداری که از مصادیق اعمال حاکمیت دولت ها می باشد و در مقررات بین المللی کمتر به نوع و میزان آن پرداخته می شود مسئولیت مدنی ناشی از سوانح هوایی در مقررات و کنوانسیون های بین المللی بطور جدی مورد توجه قرار گرفته است و نوعی مسئولیت قراردادی بین المللی را برای کشورها واشخاص مرتبط با فعالیت های هواپیمایی ایجادکرده است. یکی ازمشکلات مطرح درمباحث حقوقی حمل ونقل هوایی وجودقواعدمتعدد،پراکنده ودرمواردی ناهماهنگ است. این وضعیت آشفته،افرادرادریافتن راه حلهای مناسب دچارسردرگمی می¬نماید.پیرامون مسئله جبران خسارت ناشی از سقوط هواپیمای مسافربری نیز قواعد متعددی در حقوق داخلی و بین المللی وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
این ماده چنین مقرر میداند: «تعهدات متصدیان حمل و نقل، اعم از اینکه از راه خشکی یا آب یا هوا باشد، برای حفاظت و نگهداری اشیایی که به آنها سپرده می شود، همان است که برای امانت داران مقرر است، بنابراین در صورت تفریط و تعدی مسئول تلف یا ضایع شدن اشیایی خواهند بود که برای حمل و نقل به آنها داده می شود واین مسئولیت از تاریخ تحویل اشیاء به آنان خواهد بود.
(کامیار و تفرشی، همان: ص 30) بخش پنجم: آثارحقوقی مسئولیت ناشی ازسقوط هواپیمای مسافربری از منظر قانون و رویه قضایی خسارات وارده در اجرای یک قرارداد حمل و نقل در نظام حقوقی ایران از لحاظ ماهوی به دو دسته تقسیم می شوند: 1ـ خسارت ناشی از عدم انجام تعهدات مثل تاخیرات بار و مسافر ـ فقدان یا معیوب شدن کالا و بار 2ـ خسارات بدنی ناشی از یک شبه جرم در اجرای یک قرارداد حمل و نقل چگونگی جبران این خسارات در مسئولیت قراردادی در هر دو صورت مبتنی بر شرایط قرارداد می باشد که در کنوانسیون ورشو و اصلاحات بعدی آن به تفصییل مورد بررسی و حکم قرار گرفت است.
با توجه به اینکه هواپیما در زمانی اجازه پرواز پیدا می کند که اجازه پرواز و گواهی های فنی لازم که مطابق با استاندارهای پرواز باشد را دریافت نموده است لذا مسوولیت شرکت های هواپیمایی در قبال مسافران و صاحبان کالا و بحث امنیت پرواز مطابق با مفاد کنواسیون ورشو و پرتکل اصلاحی آن است که در لاهه به امضاء رسیده است بنابراین متصدی حمل و نقل مسئول خسارتی است که در صورت انهدام یا مفقود شدن یا صدمه به لوازم شخصی ثبت شده یا کالا وارد می گردد .