چکیده:
چکیده قرآن کریم به عنوان کتاب زندگی ، علاوه بر حقایق ، مراتب نزول و معانی باطنی اش، دارای ظاهری با درجات طولی متناسب با ظرفیتهای مختلف افراد می باشد. لذا بدیهی است که بعنوان کاملترین کلام الهی در عین عمق و جامعیت، سادگی عموم مخاطبین و طراوت همه زمانها را در نظر گرفته باشد. بنحوی که الفاظ آیات، بطور مطابقی بر آن معانی دلالت بکند، به شکلی که هر معنایی مخصوص به افق و مرتبه ای از فهم و درک باشد. هدف این مقاله ، ارائه و تبیین درجات معنایی ظاهر آیات است. روش کار در این پژوهش، به شیوه معنا شناختی «شینیا ماکینو» می باشد ، که با استفاده از کلید واژه های مرتبط با موضوع، آیات مربوطه فیش برداری شده، سپس با استفاده از قراین و تطبیق آیات بریکدیگر و روایات وارده در تفسیر آنها، مراحل بهره مندی از قرآن در ده مرتبه : قرائت ، ترتیل، تلاوت، تفکر، تعقل، تدبر، تاویل ، تذکر، علم من الکتاب و علم الکتاب ، برآورد شده است .
خلاصه ماشینی:
مراحل قرآن ، تفکر، تعقل ، تدبر، تذکر، علم الکتاب *- تاريخ دريافت : ٩٧/٠٢/٣١ تاريخ پذيرش : ٩٧/١٢/٢٣ ** استاديار گروه معارف اسلامي دانشگاه محقق اردبيلي مقدمه با توجه به عظمت آفرينش و طبقات هستي و مرتبه بندي وجود، و به دنبال آن ، پيدايش واژه هاي : ماده و معنا، پيدا و پنهان ، مجاز و حقيقت ، سطح و عمق و نظاير آن در ادبيات بشري از يک طرف و تفاوت ظرفيت ها و سطوح مختلف ادراک آدمي از سـوي ديگـر، بديهي است که قرآن بعنوان کامل ترين کلام الهي در عين عمق و جامعيت ، سـطح فهـم و ظرفيت عموم مخاطبين را در همه زمان ها در نظر گرفته باشد؛ لذا بحث ظـاهر و بـاطن ، تنزيل و تاويل ، عبارات و اشارات ، لطائف و حقايق آيات قرآن مطرح مي شود، و به تعبير رساي علامه طباطبايي (ره ) «البته اين روش [تناسب تعليم با سطح فهم ها] اين نتيجه را خواهد داد که معارف عاليه معنويه با زبان ساده عمومي بيان شود و ظواهر الفاظ مطالب و وظايفي از سنخ حس و محسوس القا نمايد و معنويات در پشـت پـرده ظـواهر قـرار گرفته و خود را فراخور حال افهام مختلفه به آنها نشان دهد و هرکس به حسب حـال و درک خود از آنها بهره مند شود.