چکیده:
این پژوهش به بررسی آرا و آثار حکمای نوصدرایی مبتنی بر نصوص دینی در خصوص«ضرورت اسکان اولیۀ آدم(ع) در بهشت» اختصاص دارد. پژوهش از نوع استنادی و شیوۀ آن تحلیل و تبیین محتواست. دیدگاه این حکما چنین بوده که آدمیت باید سیر خود را از مقام برزخ نزولی آغاز و لزوماً با عبور از کثرت عالم ماده، زندگی تکاملی و حرکت صعودی را با اراده و اختیار خود بهسوی وحدت عالم عقل آغاز کند لذا طبق بیان قرآن، حضرت آدم(ع) سیر زمینی شدن خود را از بهشت برزخی آغاز کرد، در آن موقف بهشتی؛ تعلیمات اولیه از قبیل اسمای الهی، حقیقت مقام خلیفهاللهی و مسجود فرشتگان شدن را برای زندگی زمینی آموخت؛ همچنین با وساوس شیطانی و دشمنی سرسخت ابلیس با مقام انسانیت آشنا شد؛آنگاه با این آموختگی و دارایی به زمین هبوط داده شد. پس حضور آدم در بهشت، بنا به مصلحتی کمالی و عظیم است که باید در موطن ملکوت این عالم مستقر و سپس هبوط داده شود. این حکایت، چیزی جز تفسیر مقام انسانیت نیست و آن شامل مقام آدمیت و لازمۀ انسانیت در تمام انسانهاست، نه شخص حضرت آدم(ع) و بهشت برای آدم نوعی خودیابی بوده و تنزل از آن، قرار گرفتن در ریل تکامل است، چرا که لازمۀ هر صعودی، هبوط خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
ديدگاه اين حکما چنين بـوده که آدميت بايد سير خود را از مقام برزخ نزولي آغاز و لزوما با عبور از کثـرت عـالم مـاده ، زنـدگي تکـاملي و حرکـت صعودي را با اراده و اختيار خود به سوي وحدت عالم عقل آغاز کند لذا طبق بيان قـرآن ، حضـرت آدم (ع ) سـير زمينـي شدن خود را از بهشت برزخي آغاز کرد، در آن موقف بهشـتي؛ تعليمـات اوليـه از قبيـل اسـماي الهـي، حقيقـت مقـام خليفه اللهي و مسجود فرشتگان شدن را براي زندگي زميني آموخت ؛ همچنين با وساوس شيطاني و دشـمني سرسـخت ابليس با مقام انسانيت آشنا شد؛آنگاه با اين آموختگي و دارايي به زمين هبوط داده شد.
عصـيان آدميـت در بهشـت ، حقيقتـا نمايانگر خود واقعي او به خودش است ؛ يعني انسـان سـختي هـاي زمـين را بـا ارادة خـود انتخاب کرده و به دنبال بهشتي است که هر لحظه تهديد به هبوط از آن نشده و مخلد در آن باشد و آن را در نتيجۀ تلاش و زحمت خود به دست آورده باشـد؛ فلـذا پيرامـون موضـوع اسکان اوليۀ حضرت آدم (ع ) در بهشت ، سؤال مهمي است که بايد بر روي آن تأمل و مداقه کرد و آن اينکه ، اگر انسان در زمين براي خود بهشت ابدي را نسازد، آيـا آن بهشـت اوليـه سرمايۀ او خواهد بود، در حالي که آن را با اعمال خود نساخته است ؟ از ظاهر آيات مربوط به مسئلۀ سکونت در بهشت ، اين معنا دريافت مـي شـود کـه حضـرت آدم (ع ) در حقيقت براي زندگي و سکونت در زمين خلق شده بود، لکن خداوند ابتدا آنهـا را در بهشت منزل داد تا مورد ابتلا و آزمايش قرار گيرند، سپس اسماي الهي را بـه آنهـا تعلـيم داده و تمام فرشتگان را امر به سجده بر او کرده است .