چکیده:
نتایج بسیاری از پژوهشها نشان میدهد که میزان سرمایه اجتماعی در ایران روند نزولی طی میکند. از جمله نتایج طرح ملی نگرشهای ایرانیان در موج اول و دوم حاکی از آن است که شاخصهای سرمایه اجتماعی رو به کاهش بوده که برای جامعه ایران بسیار خطرناک است. بررسی علمی و شناسایی رسانههای جمعی که از پیشرفت این روند جلوگیری میکنند و موجب افزایش سرمایه اجتماعی میشوند، امری ضروری است. هدف این پژوهش بررسی میزان سرمایه اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن با تأکید بر مصرف رسانهای در بین مهاجرین شهرستان بهارستان هست. روش تحقیق در این پژوهش پیمایش بوده و از طریق ابزار پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه مهاجران بالای ۱۸ سال واردشده به شهرستان بهارستان بوده است. تعداد 325 نفر از جامعه آماری به شیوه تصادفی سیستماتیک برای مطالعه انتخاب شدند. سرمایه اجتماعی پس از تحلیل عامل به سه بعد اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و آگاهی و توجه به امور عمومی تقسیم شد. مصرف رسانهای نیز پس از تحلیل عامل به سه بعد رسانه داخلی، رسانه خارجی و اینترنت تقسیم شد. متغیرهای تحصیلات، تعداد اعضای خانواده، مدت اقامت، مصرف رسانه داخلی، اینترنت و مجموع ابعاد مصرف رسانه (کل مصرف رسانه) با کل سرمایه اجتماعی دارای ارتباط معناداری بود. پنج متغیر طبقه اجتماعی، محل تولد، مصرف رسانه داخلی، تحصیلات و اینترنت در مجموع توانستند 48.3 درصد از تغییرات متغیر وابسته (کل سرمایه اجتماعی) را تبیین کنند.
خلاصه ماشینی:
در پژوهش حاضر با توجه به نقش مهم رسانه هاي جمعي در جامعه امروزي، به بررسـي رابطـه بـين مصرف رسانه اي و سرمايه اجتماعي در بين مهاجران واردشـده بـه شهرسـتان بهارسـتان پرداختـه است .
بررسي ميزان اعتمـاد بـه مسـئولين به عنوان يکي از مهم ترين شاخص هاي سرمايه اجتماعي در بعد از انقلاب نشان ميدهـد کـه در چهار مقطع ١٣٦٥،١٣٧١،١٣٧٣،١٣٥٦ ابتدا (از مقطع اول به دوم ) افزايش يافته و سپس به شدت کاهش يافته است (رفيع پور، ١٣٧٨).
در مطالعه اي ديگر با عنوان "بررسـي نقـش رسـانه هـاي جمعـي در شـکل گيـري سرمايه اجتماعي در بين شهروندان شـهر يـزد" محققـان بـه ايـن نتيجـه رسـيدند کـه همبسـتگي مسـتقيمي بـين ميـزان اسـتفاده از رسـانه هـاي جمعـي بـا سـرمايه اجتمـاعي و ابعـاد آن (اعتمـاد اجتمـاعي، مشـارکت اجتمـاعي و هنجارهـاي اجتمـاعي) وجـود دارد (رسـولي و پـاک طينـت ، .
جدول ٤- رابطه همبستگي دو متغيره بين متغيرهاي مستقل و ابعاد سرمايه اجتماعي (به تصویر صفحه رجوع شود) آزمون تفاوت ميانگين : جدول شماره ٥ ميـانگين اعتمـاد اجتمـاعي را بـر حسـب متغيرهـاي مستقل (محـل تولـد، طبقـه اجتمـاعي، قوميـت ، مبـدأ مهـاجرت و انگيـزه الـي مهـاجرت ) نشـان ميدهد.
در اين پژوهش با استفاده از تحليل عامل ، سرمايه اجتمـاعي بـه سـه بعد اعتماد اجتماعي، مشارکت اجتماعي و آگاهي و توجه به امور عمـومي و مصـرف رسـانه اي نيز به سه بعد رسانه داخلي، رسانه خارجي و اينترنت تقسـيم شـد.
مصرف رسانه داخلي تنها متغيري بود کـه بـا هر سه بعد سرمايه اجتماعي يعني اعتماد اجتماعي، مشارکت اجتماعي و آگاهي و توجه به امـور عمومي رابطه منفي و معکوس داشت يعني با اسـتفاده بيشـتر از رسـانه داخلـي اعتمـاد اجتمـاعي افراد کاهش مييابد.