چکیده:
آموزش به عنوان بخش مهمی از زندگی انسان چه در زمان حال و چه در طول تاریخ همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. در حال حاضر نظریات و مکاتب فلسفی آموزشی متفاوتی زیربنای نظامهای آموزشی کشورهای مختلف در جهان را فراهم میکند. در تاریخ ایران نیز نویسندگان مختلفی در کتابهای گوناگون به مبحث آموزش کودکان پرداختهاند و نظرات عملی خود را در این باب به نگارش درآوردهاند. در کتابهای قدیمی، آموزش بر سه اصل بنا بود که این اصول عبارت بود از محفوظات، تکرار و تنبیه. با این حال مهمترین پرسشهایی که در این زمینه مطرح میشود عبارت از این است که ریشههای این اصول کدام است؟ منابع اصلی آنها چیست؟ و اینکه این اصول از منظر نظریههای جدید به خصوص در رابطه با مکتب پراگماتیسم (عملگرایی) چگونه ارزشیابی میشود.هدف این پژوهش بررسی کتاب انیسالناس به عنوان یکی از کتابهای نماینده این طرز تفکر در دوران تیموری با استفاده از روش توصیفی و کتابخانهای است.
خلاصه ماشینی:
جستاري پراگماتيستي در کتاب انيسالناس به عنوان نمايندة آموزش ايران در دوران تيموري مهدي علي بلندي 1 چکيده آموزش به عنوان بخش مهمي از زندگي انسان چه در زمان حال و چه در طول تاريخ همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است.
با توجه به آنچه گفته شد، اين سؤال مطرح ميشود که چه اصول مشترک و غيرمشترکي بين سيستم آموزشي تاريخي ايران خاصه در کتاب انيسالناس و آموزشهاي نوين بالأخص مکتب پراگماتيسم وجود دارد.
سعي بر آن است که کتاب انيسالناس از ديدگاه آموزشي با شاخصهاي مکتب پراگماتيسم خاصه نظرات جيمز و ديويي، مورد بررسي قرار گيرد.
اين روش، همان روشي است که تا دوره معاصر نيز به عنوان يک اصل مورد تأکيد آموزش سنتي بود.
البته هميشه در کتاب انيسالناس مبناي کار آموزش بر يک سياق نيست بلکه در جايي نيز به مباني خاصي اشاره ميکند که ما امروز به آن «احترام به تفاوتهاي فردي: ميگوييم: «در طبيعت طفل نظر کند و از احوال او به طريق فراست معلوم کنند که اهليت چه نوع صناعت و قابليت چه صنف کمال دارد و فطرت او موافق کدام طريق از طرق فضايل است» (شجاع، 1374: 233).
شجاع در اين چند خط، اصلي را گوشزد ميکند که در آموزش پراگماتيستي مورد پذيرش است و آن را اصلي براي آموزش کودکان در نظر ميگيرد؛ يعني توجه به تفاوتهاي فردي.
البته بايد در نظر داشت که تقريباً اکثر يافتههاي آموزشي بر اثر تجربه بوده است و اين مورد نيز بر اساس همين اصل است.