چکیده:
اوراق مشارکت دولتی و بانک مرکزی از جمله ابزارهای مهم برای اعمال سیاستهای پولی و مالی بهمنظور تامین منابع مالی، کنترل تورم، تنظیم پایه پولی و حجم پول پرقدرت متناسب با نیازهای نقدینگی اقتصاد است. اوراق انتشاریافته از نظر کمی، کیفی، ضوابط قانونی و اجرایی باید به گونهای طراحی شود که با انتشار آنها بتوان علاوه بر جذب سرمایههای کوچک و سرگردان، منابع حاصل از انتشار اوراق را در طرحهای با بازدهی مطلوب و اولویتدار مدیریت کرد. در این تحقیق، به روش «توصیفی ـ تحلیلی» با استفاده از منابع کتابخانهای و الگوهای تصمیمگیری چندمعیاره و تحلیل سلسلهمراتبی، دو پرسش بررسی شده است: اول. معیارهای موثر بر کارکرد اوراق مشارکت دولتی و بانک مرکزی کدام است؟ دوم. اولویت تسهیل مهار تورم بندی میزان اهمیت معیارهای انتخاب شده با توجه به کارکردهای سیاستی هر یک از اوراق مشارکت چگونه است؟ در این مقاله با مطالعه و بررسی ادبیات موضوع و تحقیقات مربوطه، 8 معیار برای مقایسه اوراق مشارکت دولتی و بانک مرکزی استخراج شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که بر اساس معیارهای معرفی شده، اوراق مشارکت بانک مرکزی نسبت به اوراق مشارکت دولتی کارکرد بهتری دارد.
خلاصه ماشینی:
ماتریس مقایسه زوجی گروهی قراردادها بر اساس شاخص فقدان بازار سرمایه عمیق و مؤثر (رجوع شوی به تصویر صفحه) در این ماتریسها، درایه aij نشاندهندة میانگین هندسی ارزشگذاری افراد نمونه در خصوص شدت تأثیر فقدان بازار سرمایه عنصر سطر i ام (اوراق مشارکت بانک مرکزی) در مقایسه با عنصر ستون j ام (اوراق دولتی) است.
ماتریس ضرایب اولویت الگوها (منبع: محاسبات تحقیق) (رجوع شوی به تصویر صفحه) طبق نتایج حاصل از نظرسنجی، مشاهده میشود که از دید خبرگان، بهکارگیری این شاخص تسهیل مهار تورم ها در اوراق مشارکت بانک مرکزی نسبت به اوراق مشارکت دولتی درصد موفقیت بالاتری دارد.
ضریب اولویت و رتبه معیارهای مقایسه کارکرد اوراق مشارکت دولتی و بانک مرکزی (منبع: محاسبات تحقیق) (رجوع شوی به تصویر صفحه) طبق نتایج جدول 15، چون حاصل تسهیل مهار تورم جمع درایههای هر سطر ماتریس نرمال شده است، ضریب اهمیت متغیر متناظر را نشان میدهد.
بهمنظور رتبهبندی شاخص تسهیل مهار تورم های مؤثر در بهکارگیری اوراق مشارکت دولتی و اوراق مشارکت بانک مرکزی در نظام تأمین مالی بخشهای گوناگون اقتصادی کشور، از دو روش «AHP» و «TOPSIS» به صورت ترکیبی و همچنین دادههای میدانی با توزیع پرسشنامه (با اتکا به نظر خبرگان) استفاده شد.