چکیده:
سواد رسانهای لازمه عصر ارتباطات برای پرورش شهروندانی آگاه و فعال است. قدرت نقد رسانهها، مهارت در تولید محتوا، دسترسی عادلانه به رسانهها و توانایی کنترل مصرف رسانهای همگی در گرو داشتن سواد رسانهای است. سواد رسانهای به شهروندان کمک میکند که به پیامهای دریافتی از رسانهها دیدی نقادانه داشته و داشتن سهمی از فضای رسانهای را حق خود بدانند و در رد یا قبول پیامهایی که به آنها عرضه میشود و سود و ضررشان آگاه گردند. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیامدهای جامعهشناختی سواد رسانهای بر آگاهی از حقوق شهروندی و دموکراسیخواهی(در بین شهروندان 18 سال به بالای شهر اهواز) انجام شده است. نوع پژوهش کاربردی و ماهیت آن توصیفی- تحلیلی بوده است. در این پژوهش از روش پیمایشی و از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری جمعیت 18 سال به بالای ساکن شهر اهواز به تعداد 780728 نفر بوده و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران برابر 392 نفر برآورد شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که میزان سواد رسانهای شهروندان شهر اهواز در حد متوسط است. بین متغیر سواد رسانهای بهعنوان متغیر مستقل و آگاهی از حقوق شهروندی و دموکراسیخواهی بهعنوان متغیرهای وابسته رابطه معنیداری مشاهده شد؛ یعنی با افزایش سواد رسانهای، میزان متغیرهای وابسته نیز افزایش مییابد.
The media literacy is considered as requirement in technology ear to train active and awarded citizens. The critical capability of media, skills to make programs and fair access to media and ability to control media usage are dependent on media literacy. A number of benefits of the media literacy can be mentioned such as helping to awareness and understanding of the citizens of receiving massages from the media, having a critical approach to mentioned massages, wanting a right from the media atmosphere and having a share from the media atmosphere in accordance with the acceptance or the lack of acceptance. The goal of current research is to investigate sociological consequences of media literacy on awareness of citizenship rights and democracity among Ahvaz people were more than 18years. The research conducted as applied through descriptive-analytic research. It was a survey and used researcher-made questionnaire. The population of those were more than 18 years included 780728 citizens, after that 392 participant selected by Cochran formula. The results revealed that level of media literacy in Ahvaz was average. There was direct and significant relationship between media literacy-independent variable-, awareness of citizenship rights and democracity-dependent variables-. In fact improving media literacy cause to improve dependent variables.
خلاصه ماشینی:
واژههاي کليدي: سواد رسانه اي، آگاهي از حقوق شهروندي، دموکراسي خواهي، شهروندان شهر اهواز مقدمه و بيان مسئله در هزاره سوم رسانه ها همچون تارهاي عنکبوتي کل سياره زمين را در برگرفته و منجر به تشکيل جوامع شبکه اي شدهاند؛ کاستلز١، ويژگيهاي اصلي اين جوامع را «يکپارچگي ارتباطات الکترونيک »، «پايان عصر مخاطبات گسترده» و «ظهور شبکه هاي تعاملي» برميشمارد؛ که به ارتباطات الکترونيکي در شبکه هاي تعاملي داراي مخاطبان گسترده اشاره دارد که فرهنگي مجاز را به وجود آورده و فارغ از بعد زمان و مکان با نزديک تر کردن انسانها به يکديگر، عامل بسياري از تغييرات اجتماعي ميباشند؛ بسياري از اين تغييرات از رسانه هاي شهروندي شروعشده به طوريکه با گسترش آن، کنترل از دست رسانه هاي اصلي خارجشده و توانايي رقابت با اين رسانه ها در مهار وضعيت پيش آمده را ندارند (کاستلز، ١٣٨٤: ٣٨٢).
(Bailey & Cammaerts, 2008: 11) سواد رسانه اي و آگاهي از حقوق شهروندي در دولت - ملت هاي نوين که جمعيت کشور در آنها شهروند ناميده ميشود، شهروندان در برابر مسئوليت و وظايفي که در قبال شهر خود دارند، از حقوقي که به موجب قانون به آنان تعلق گرفته نيز برخوردارند و در صورت تحقق نيافتن حقوقشان اين حق به آنها دادهشده است که مطالبه گر آن باشند؛ به علت وجود سازوکارهاي شديد بوروکراسي که در نهادهاي مختلف وجود دارد و يکي از عوامل فاصله بين مجريان قانون و شهروندان ميباشد، رسانه را ميتوان آسانترين راه رساندن صداي شهروندان به مسئولين دانست ؛ اما باوجود امکانات وسيع رسانه اي که ميتواند در جهت بالا بردن آگاهي، مشارکت و مطالبه گري شهروندان باشد مشاهده ميشود که در شرايط فعلي جامعه استفاده از رسانه يک طرفه و به نوعي صداي مسئولين ميباشد تا مردم؛ 1.