چکیده:
هدف پژوهش حاضر بررسی بایستههای اخلاق سیاسی عامه مردم در قبال نخبگان سیاسی و نیز میزان توجه سند تدابیر الگوی پایه پیشرفت به این بایستهها است. پژوهش بر دو فرضیه استوار میباشد: فرضیه اول: وفاداری به حکومت، انتخاب شایستهترین نخبگان سیاسی و حمایت و پشتیبانی از آنان، نظارت بر عملکرد نخبگان سیاسی، نقد، نصیحت، خیرخواهی و همچنین اطاعت و فرمانبرداری از آنان جزء مهمترین بایستههای اخلاق سیاسی عامه مردم در قبال نخبگان سیاسی در نظام مبتنی بر مردمسالاری دینی است. فرضیه دوم: سند تدابیر الگوی تدابیر پیشرفت به پارهای از این شاخصهها توجه لازم را مبذول داشته است اما نسبت به برخی اهتمام لازم را نداشته است که در این موارد نیازمند اصلاح است. روش مورد استفاده در این مقاله روش توصیفی - تحلیلی بوده و براساس نتایج حاصل موارد ذیل باید در سند الگوی پایه پیشرفت مورد توجه قرار گیرد: تبیین واژههای «نخبگان» و «خواص» با توجه به وجود این واژهها در فرهنگ دینی - انقلابی کشور به منظور فرهنگسازی در زمینه طرح حقوق و تکالیف متقابل عموم مردم و نخبگان و خواص در نظام اسلامی، توجه به تکالیف نخبگان و خواص نسبت به عامه مردم، اشاره به لزوم وفاداری مردم به حکومت اسلامی، انتخاب شایستهترین نخبگان سیاسی، پیشبینی تدابیر لازم برای حضور مردم در صحنههای مختلف سیاسی کشور و تقویت حس امکان تأثیرگذاری آحاد مردم در سرنوشت کشور، فرهنگسازی برای انتخاب شایستهترین مسئولان توسط مردم، فرهنگ نقد و مطالبهگری از نخبگان و خواص، تدابیر لازم در جهت گسترش فرهنگ نقد نخبگان و خواص بدون تخریب و سیاهنمایی در میان عموم مردم، تأکید بر ولایت فقیه به عنوان ولایت فقاهت و عدالت.
خلاصه ماشینی:
روش مورد استفاده در این مقاله روش توصیفی - تحلیلی بوده و براساس نتايج حاصل موارد ذیل باید در سند الگوی پايه پيشرفت مورد توجه قرار گیرد: تبیین واژههای «نخبگان» و «خواص» با توجه به وجود اين واژهها در فرهنگ دينی - انقلابی کشور به منظور فرهنگسازی در زمينه طرح حقوق و تکاليف متقابل عموم مردم و نخبگان و خواص در نظام اسلامی، توجه به تکالیف نخبگان و خواص نسبت به عامه مردم، اشاره به لزوم وفاداري مردم به حکومت اسلامی، انتخاب شايستهترين نخبگان سياسی، پيشبينی تدابير لازم برای حضور مردم در صحنههای مختلف سياسی کشور و تقویت حس امکان تأثيرگذاری آحاد مردم در سرنوشت کشور، فرهنگسازی برای انتخاب شایستهترين مسئولان توسط مردم، فرهنگ نقد و مطالبهگری از نخبگان و خواص، تدابير لازم در جهت گسترش فرهنگ نقد نخبگان و خواص بدون تخريب و سياهنمايي در ميان عموم مردم، تأکيد بر ولايت فقيه به عنوان ولايت فقاهت و عدالت.
چون در اين پژوهش بنابر اين بوده است که اين موضوع در چارچوب نظام مردمسالاری دينی بررسي شود، منابع اساسي اين مقاله قرآن کريم، روايات معصومان(ع)، انديشههاي امام خميني و بيانات رهبر معظم انقلاب حضرت آيتالله خامنهاي بوده، و البته در موارد لازم، منابع ديگري نيز مورد بهرهبرداري قرار گرفته است.
در ادبيات امام خميني واژه نخبه به ندرت استفاده شده و در همان موارد معدود، بيشتر «نخبگان سياسي» و «مسئولان» مدنظر بوده است، اما رهبر معظم انقلاب گاه واژه «نخبه» را در معناي عام آن بکار بردهاند که در اين صورت اين واژه، نخبگان سياسي، علمي، ديني، فرهنگي، ورزشي، هنري، معنوي وغیره را شامل شده است و گاه به صورت خاص اين واژه را برای اشاره به مسئولان نظام اسلامی Vilfredo Pareto (1848-1923).