چکیده:
کشورهای جنوب در عرصه جهانیشدن با چه فرصتها و تهدیداتی مواجه هستند؟ آیا در دوران بلوغ نظام سرمایهداری، هنوز برای برخی از کشورهای جنوب فرصت توسعه وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال برخی از کارشناسان عمدتاً چپ این ایده را مطرح میکنند که جهانیشدن در عرصه اقتصادی به معنای گسترش نظام سرمایهداری و در نتیجه افزایش شکاف بین کشورهای فقیر و غنی است. در این راستا، آنها به آمارهای نهادهای معتبر بینالمللی چون بانکجهانی و سازمان تجارت جهانی اشاره میکنند که نشاندهنده افزایش اختلاف بین درآمد کشورهای فقیر و غنی است. با این وجود، تمرکز بر روی این آمارها به معنای ندیدن ابعاد دیگر جهانی شدن میباشد. در کنار این مساله نگرانکننده، باید اشاره نمود که به دلیل بروز تغییرات ماهوی در ماهیت نظام سرمایهداری و بروز انقلاب اطلاعات و ارتباطات در عرصه جهانی، زمینه بهتری برای توسعه بعضی از کشورهای جنوب مهیا شده است. در نتیجه، بعضی از این کشورها که شرایط اولیه را دارند، میتوانند از فرصتهایی که جهانیشدن از طریق شرکتهای چندملیتی در اختیار آنها قرار داده استفاده نمایند. در این راستا هدف مقاله حاضر ارزیابی این فرضیه و ابعاد مختلف این موضوع در چند بخش میباشد. در پایان این گونه بحث خواهد شد که حتی در دوران بلوغ سرمایهداری امکان توسعه با وجود شرایط مساعد داخلی وجود دارد.
What opportunities and threats await South Countries during globalization?
Are there any opportunities for the South Countries for further development in
the era of capitalism maturity? To find answers to these questions, some
experts express exactly the reverse. In other words, they hold that globalization
in the realm of economy means the expansion of capitalism and it
consequently leads to a deeper gap between poor and rich countries. To
support their stance, they point to the statistics published by such reliable
international bodies as World Bank and World Trading Organization (WTO)
which suggest a greater difference between revenues of poor and rich
countries. On the other hand, any mere focus on these statistics means closingeyes on other dimensions of the globalization. Besides this concern, it is
noteworthy that changes in the nature of capitalism and occurrence of
information and communications revolution in the global scale seem to have
facilitated the development of some South Countries. So these countries which
enjoy basic requirements can make use of opportunities the globalization
provided for them via multinational corporations. This study is an attempt to
investigate this hypothesis and various dimensions to it. Findings suggest that
even at the time capitalism has reached its maturity, there are possibilities for
development provided domestic desirable conditions are created.
خلاصه ماشینی:
در کنار اين مساله نگران کننده ، بايد اشاره نمود که به دليل بروز تغييرات ماهوي در ماهيت نظام سرمايه داري و بروز انقلاب اطلاعات و ارتباطات در عرصه جهاني ، زمينه بهتري براي توسعه بعضي از کشورهاي جنوب مهيا شده است .
٨ ◊ در اين راستا، به نظر مي رسد کشورهاي جنوب در عرصه جهاني شدن براي رسيدن به توسعه با فرصت ها و درعين حال موانع جديدي به واسطه نقش شرکت هاي چندمليتي مواجه هستند که در صورت شناخت آن ها، کشورهاي جنوب مي توانند با اتخاذ راه کارهاي مناسب ، زمينه بهتري را براي توسعه کشور خود مهيا سازند.
در همين ارتباط و براي ارزيابي فرصت ها و محدوديت هاي کشورهاي جنوب در عرصه جهاني شدن سؤال اصلي زير مطرح مي شود: «آيا در عصر جهاني شدن با توجه به گسترش نقش شرکت هاي چندمليتي امکان رسيدن به توسعه براي کشورهاي جنوب بيش از گذشته مهيا است ؟» به عبارت ديگر در شکل نوين اقتصاد سرمايه داري که از آن تحت عنوان جهاني شدن ياد مي شود، آيا فرصت هاي بيشتري براي رسيدن به توسعه وجود دارد يا عملا امکان رسيدن به توسعه بيش از گذشته محدود شده است .
عده اي از کشورهاي پيراموني که زمينه و استعداد لازم را داشته اند توانسته اند از امکانات نظام ١٠ ◊ سرمايه داري چون جذب سرمايه گذاري خارجي و شرکت هاي چندمليتي استفاده نمايند و عملا خود به توليدکنندگان عمده کالاهاي ساخته شده درجه دوم تبديل گردند.