چکیده:
سیستم مالی زمانی باثبات است که بر عملکرد اقتصاد اثر مثبت داشته باشد و مانع آن نشود. بر این اساس، یک سیستم مالی باید بتواند در مقابل شوکها مقاومت کند و تخصیص پساندازها، انتقال اطلاعات، سیستم پرداخت و... را بهصورت بهینه و کارا نگه دارد. در این تحقیق، ابتدا با استفاده از تجارب جهانی و دادههای ایران طی سالهای 1369 تا 1395، یک شاخص ترکیبی ثبات مالی ذیل چهار بعد «نهادهای سپردهپذیر»، «اقتصاد کلان»، «بخش خارجی» و «کیفیت نهادی» برای ایران ساخته شده است. پس از ساخت شاخص ترکیبی، با استفاده از روش تحلیل حساسیت موثرترین نماگرها بر «نوسانات» و «مقدار متوسط» شاخص ترکیبی ثبات مالی شناسایی شدهاند. نتایج نشان میدهد که از بین 48 نماگر موجود، «نسبت کسری بودجه دولت به تولید ناخالص داخلی»، که یکی از شاخصهای اصلی «سلامت مالی دولت» در بعد «کیفیت نهادی» است، در مجموع بیشترین اثر منفی را بر «نوسانات» و «مقدار متوسط» شاخص ترکیبی ثبات مالی داشته است؛ بنابراین جهت ارتقاء ثبات مالی در ایران، باید بیشترین تمرکز را بر کنترل «نسبت کسری بودجه دولت به تولید ناخالص داخلی» قرار داد. طبقهبندی JEL: C43، B15
The financial system is stable when it has a positive effect on the performance of the economy and does not hinder it. Accordingly, a financial system must be able to withstand shocks and keep the allocation of savings, data transfer, payment system, etc. efficient and effective. In this study, first using global experience and data from Iran from 1990 to 2016, an aggregate index of financial stability under the four dimensions of "debtor institutions", "macroeconomics", "foreign sector" and "institutional quality" for Iran was built. After constructing the aggregate index, the most effective indicators on the "fluctuations" and "average value" of the aggregate financial stability index have been identified using the sensitivity analysis method. The results show that of the 48 available indicators, the "ratio of government budget deficit to GDP", which is one of the main indicators of "government financial health" in the "institutional quality" dimension, has the most negative effect on "fluctuations" and "average value" of the aggregate index of financial stability. Therefore in order to improve financial stability in Iran, the greatest focus should be on controlling the "ratio of government budget deficit to GDP." JEL Classification: C43, B15
خلاصه ماشینی:
کافمن و ماستروزي ١(٢٠٠٩)، با بررسي شش شاخص حکمراني خوب (WGI) ]مؤثر بر ثبات مالي[ شامل «حق اظهار نظر و پاسخگويي»، «ثبات سياسي و عدم خشونت »، «اثربخشي دولت »، «کيفيت قوانين و مقررات »، «حاکميت قانون » و «کنترل فساد»، نتيجه گرفته اند که با توجه به اينکه سطح واقعي حکمراني در يک کشور ذاتا غيرقابل مشاهده است لذا هرگونه اندازه گيري تجربي حاکم بر مشاهدات تنها يک پروکسي ناقص از ابعاد وسيع حکومت داري ميباشد که از اين نظر داده هاي WGI نيز مستثني نيستند.
موريس ٣(٢٠١٠)، با استفاده از چندين نماگر مختلف ذيل چهار شاخص کلي «توسعه مالي»؛ «نوسانات مالي»، «سلامت مالي»؛ و «فضاي اقتصادي جهان » شاخص ترکيبي ثبات مالي جامائيکا را محاسبه کرده و براساس روش هاي اقتصادسنجي نتيجه گرفته که اين شاخص نسبت به تغييرات متغيرهاي اقتصاد کلان بسيار حساس است .
ناين و سيديکي ٢ (٢٠١١)، با استفاده از نماگرهاي مختلفي ذيل سه بخش کلي «شاخص سلامت بانکي»، «شاخص نوسانات مالي»، و «شاخص اقتصاد منطقه اي» شاخص ترکيبي ثبات مالي بنگلادش را ساخته اند و با بررسي روند آن نتيجه گرفته اند که اين شاخص در شناسايي بحران سيستم مالي در سال هاي ٢٠٠٨ و ٢٠٠٩ و نيز اواخر سال ٢٠١٠ که بازار سهام کشور سقوط داشته و سيستم بانکي با بحران نقدينگي مواجه شده ، به خوبي عمل کرده است .