چکیده:
مقالهی حاضر، نقدی بر کتاب "تصویر و کلمه: رویکردهایی به شمایل شناسی" میباشد. اهمیت معرفی و بررسی این اثر در مطالعه ی آراء اروین پانوفسکی پیرامون تصویر، شمایل نگاری و شمایل شناسی، همچنین ارائهی رویکردهای مرتبط در این زمینه از دیدگاه نظریهپردازانی مانند آبی واربورگ، هانس بلتینگ، میکه بال و ژرژ دیدی- اوبرمان میباشد؛ این امر، امکان تحلیل و مقایسه ی رویکردهای مذکور را به موازات و در تقابل با یکدیگر فراهم مینماید. لذا کاربرد کتاب مورد بررسی، برای کسانی است که میخواهند با شمایلشناسی به عنوان چهارچوب نظری و نوعی روششناسی آشنا شوند. همچنانکه، برای آگاهی و آشنایی با آراء موافق و مخالف با آن مناسب خواهد بود. در نگاشتهی پیش رو، جهت توصیف محتوا و مفاهیم طرح شده در کتاب، به طور جداگانه به هرکدام از فصول پرداخته شده است؛ ضمن اینکه در خلال تشریح مطالب، به وجوه شباهت و تمایز دیدگاههای این نظریهپردازان با یکدیگر اشاره، همچنین به مقتضای مضامین مطرح از سوی نویسنده، به ذکر موارد مرتبط مبادرت گردیده است. در نهایت هم رویکردهای فوق جمعبندی، و نقاط قوت و برخی ابهامات در مفاهیم آمده است.
The present article is a critique of the book “Image and Word: Approaches to Iconology”. The importance of introducing and reviewing this work is studying of Erwin Panovsky's views on Image, Iconography and Iconology, as well as the presentation of relevant approaches in this field from the perspective of theorists such as Aby Warburg, Hans Belting, Mieke Bal and Georges Didi-Huberman. This makes it possible to analyze and compare the approaches in parallel and in opposition to each other. Therefore, the usage of this book is for those who want to become familiar with Iconology as a Theoretical Framework and a kind of Methodology. As for knowing and understanding the agreeing and disagreeing views, it will be suitable.In this article, in order to describe the content and concepts embodied in the book, it is separately addressed to each of the chapters; In addition, while describing the material, they refer to the similarities and differences between the views of these theorists, as well as to the subject matter under consideration by the author, mentioning the related items. Finally, the above approaches are summarized and the strengths and some ambiguities in the concepts are mentioned.
خلاصه ماشینی:
اهمیت معرفی و بررسـی ایـن اثـر در مطالعـه ی آراء ارویـن پانوفسـکی پیرامـون تصـویر، شمایل نگاری و شمایل شناسی، همچنین ارائه ی رویکردهای مرتبط در این زمینـه از دیـدگاه نظریه پردازانی مانند آبی واربورگ ، هانس بلتینگ ، میکه بال و ژرژ دیدی- اوبرمان میباشـد؛ این امر، امکان تحلیل و مقایسه ی رویکردهای مذکور را به موازات و در تقابل بـا یکـدیگر فراهم مینماید.
٢. تصویر و کلمه از منظر فرم این کتاب نوشته ی امیر نصری، دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی میباشـد کـه در چـاپ اول ، به شمارگان ٥٠٠ نسخه توسط نشر چشمه در تهران و به تاریخ پاییز ١٣٩٧ منتشرشده اسـت .
بنابراین شناخت ادبیات موضوع ، در این مرتبه ضـروری اسـت ، کـه ایـن خـود نشـانه ی ارتباط تنگاتنگ ادبیات و نقاشی میباشد؛ چراکه در تحلیل شمایل نگارانه ، ارجـاع بـه متـونی صورت میگیرد که در بسیاری از موارد ریشه ی مذهبی یا فرهنگی دارند.
لذا بـرخلاف بـاور رایـج ، پانوفسکی ادامه دهنده ی راه او نبوده و با توجه بـه آثـار انتشـار یافتـه ی واربـورگ ، تفکـرات این دو از یکدیگر مجزاست ؛ میتوان گفت اگر شمایل نگاری پانوفسـکی، ترجمـه ی تصـویر به متن تعبیر شود، از منظر او، حرکت از کلام به تصویر خواهـد بـود.
٧. ژرژ دیدی - اوبرمان : شمایل شناسی لکه ها فصل آخر تحـت عنـوان ناشـمایل شناسـی (Non-Iconology)، در تقابـل کامـل بـا رویکـرد شمایل نگارانه و شمایل شناسـانه ی پانوفسـکی اسـت ؛ چراکـه ایـن رویکـرد بـه نـوع خـود، درصدد یافتن معنای متعین در آثار بوده و این امر را نیز ممکن میداند.