چکیده:
کتاب «فرم و آفرینش در موسیقی ایران» بر اساسیکی از عناوین دروس دانشگاهی در رشتهی موسیقی ایرانی نگاشته و تدوین شده است و دستکم به این دلیل که منابع مکتوب در این زمینه بسیار محدودند، کتاب حاضر منبعی باارزش تلقی میشودونقد آن نیز با هدف ایجاد زمینههای بیشتر مطالعه در این حوزه انجام شده است. تامینکنندهی بخش عمدهای از پشتوانههای نظری این کتاب، ایدهپردازیها و تجربیات شخصی نویسنده بهعنوان یک متخصص با سابقه و خوشنام در این زمینه بودهاست. بهکارگیری نمونههای متعدد و متنوع، مرتبط با عناوین و مطالب وهمچنین محتوای بخش آخر کتاب درخصوص گونههای معمول در موسیقی ایرانیاز نقاط قوت اثراست. اما مواردی همچون پراکندگی مطالب در برخی عناوین، عدم ارائهی تعریف و توضیح لازم در مورد برخی اصطلاحات و ابهام در بهکارگیری بخشی از واژگان تخصصی از نقاط ضعف این کتاب هستند.
The book “Form and creation in Iranian music” has been written and edited based on one of the academic courses of Iranian music and at least because of the lack of references in this field, this book is considered as a referable and rich source, its criticize has been done with the aim of developing the domains of study in this field. The source of the major theoretical backgrounds of the book is the personal experiences and ideas of the author, as a well-known export in this field. Using numerous and various examples related to the titles and issues as well as the content of the last chapter about the genres in Iranian music can be considered as the highlights. Incoherence of the contents in certain titles, not presenting and enough explanations of some expressions and ambiguity when using certain specialized vocabulary can be counted as weaknesses of the work.
خلاصه ماشینی:
برای مثـال در صفحه ی٩ کتاب که پیش درآمد شور اثر رکن الدین مختاری مورد بررسی قرار گرفته ،ُ نـتِ سُلبه عنوان «تونیک » یا «شاهدِ» شور معرفی شده ، حال آن که ارجاعی به منبعی داده نمـیشـود تا روشن گردد که این دو واژه چگونه و بر مبنای کـدام نظریـه معـادل یکدیگرنـد؟ اگرچـه مخاطب موسیقیدان یا مطلعِ موسیقی میداند که واژه ی «تونیک » در تئوری علینقـی وزیـری و روح الله خالقی آمـده اسـت ؛ «چـونُ نـت اول گـام هنـوز در زبـان فارسـی اسـمی نـدارد ممکن است آن را یگاه نامید و به جای کلمه ی تونیک استعمال کرد» (خالقی ١٣٧٠: ٢١٧) یکی از نکات بسیار حائز اهمیت در ساختار ملودی و تعیینِ جمله ، «کادانس »میباشد کـه در مورد آن نیز هیچ توضیح و تعریفی ارائه نشده ، وحتیدر صفحه ی ١٠مرتبط بـا بالارونـدگی و پایین روندگی ملودی مطالبی ارائه گردیـده کـه بـه یـک بـاره و هـم چنـان بـدون توضـیح ، از«اتصال به کادانس پایینی» یادشده ، بدونِ آن که برروی نمونه ی ارائـه شـده نیـز ایـن مفهـوم نمایش داده شود!