چکیده:
هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های معلم اثر بخش در اندیشه های تربیتی فارابی فیلسوف مسلمان و موسس فلسفه ی اسلامی و روسو معلم و اندیشمند بزرگ تعلیم و تربیت غرب است. روش پژوهش توصیفی- تحلیل اسنادی، و ابزار گرد آوری اطلاعات فرم های فیش برداری بوده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که در نظام تربیتی فارابی معلم دارای دو ویژگی فطری و اکتسابی است. ویژگی فطری معلم همچون، خوش بیانی، خوش حافظه و با هوش و زیرک بودن اوست و از ویژگی اکتسابی معلم می توان به حکیم و دانا، حافظه قوی و حافظ دین و شریعت بودن او اشاره کرد. از جمله روش های تدریس پیشنهادی فارابی برای اثر بخشی بهتر تدریس می توان به روش تدریس اقناعی، برهانی، صعودی، نزولی اشاره کرد. در نظام تربیتی روسو، معلم دارای ویژگی های همچون جوان بودن، بومی بودن، هماهنگ با طبیعت، توجه به تفاوتهای فردی می باشد. از روش های تدریس پیشنهادی روسو هم می توان به روش های تدریس: اکتشافی، فعال، آزمایش و گردش علمی اشاره کرد.
Evaluation of effective teacher training in 's thought and educational implications affected by it. This study examines the characteristics of effective teachers in the educational doctrine of Farabi –the Muslim philosopher and founder of Islamic philosophy- and Rousseau –the great teacher and originator of Western Education. The research methodology is document analysis and the research instrument is note taking form. The reseach concludes that in Farabian educational system the teacher is of two features of innate and acquisitive characteristics. The innate characteristics include rethoric, cleverance and intelligence. Some of teacher acquisitive features include wisdom, strong memorization, and their commitment to religion. Al-Farabi argues that persuasive, discursive, ascending and descending teaching methods are among the most effective teaching methods. In Rousseau educational system the teacher meets the characteristics of youngness, nativeness, coordination with nature and considering individual differences of students. Rousseau proposes exploratory, active, experimentation and scientific tour as the best teaching methods.
خلاصه ماشینی:
دراکر معتقد است اثربخشي يعني انجام دادن کارهاي درست و نيل به اهداف از پيش تعيين شده و سازماني اثربخش است که به اهداف خود نايل آيد (گرجي،٣:١٣٨٧)؛ اما اثربخشي در حرفه معلمي در برگيرنده يک سري از ويژگيها و صلاحيت هاست است که وقتي معلمي داري اين ويژگيها باشد و بتواند در جريان آموزش و تدريس از آن ها بهره جويد ميتوان از او به عنوان يک معلم اثربخش ياد کرد؛ بنابراين نظام آموزشي براي اينکه بتواند اثربخش باشد بايد به سمت اهداف تعيين شده يعني آماده کردن جوانان براي زندگي واقعي در جامعه حرکت کند و معلمان 71 نيز به عنوان يکي از مهم ترين عناصر انساني نظام آموزشي براي اينکه اثربخش باشند بايد داراي ويژگيهايي باشند.
همچنين ميرزامحمدي (١٣٩٢) در پژوهشي با عنوان "بررسي نظريه شناخت فارابي و دلالت هاي آن در تعليم و تربيت (با تأکيد بر برنامه درسي)" به اين نتيجه رسيد که معلم يکي از عناصر اصلي نظام تربيتي فارابي است .
با توجه به اين که امروزه معلمين نقش بسزايي در فرايند تعليم و تربيت افراد جامعه دارند و در کشور ما ايران بر امر تدريس و شيوه هاي تدريس مؤثر کمتر توجه ميشود و يکنواختي و استفاده ي بيش از حد يک روش تدريس امر يادگيري را کند و مشکل ساخته است ، بدين علت انجام پژوهشي در راستاي «شناسايي ويژگيهاي معلم اثربخش در انديشه تربيتي فارابي و روسو و دلالت هاي تربيتي متأثر از آن » ضروري به نظر ميرسد.