چکیده:
مذاکرۀ سیاسی، ابزاری کارآمد از طریق گفت و گو برای حل مسالمتآمیز اختلافات است و نقشی اساسی در دستیابی به اهداف، مصالح و منافع حکومتها یا دو جریان متخاصم دارد. با این وجود، اختلافنظرهایی در خصوص مذاکره و حدود آن به دلیل تفاوت برداشتهای جریانهای فکری سیاسی از متون و منابع دینی از جمله سیرۀ پیامبر(ص) وجود داشته است. یکی از مهم ترین نمونه ها در سیرۀ پیامبر اکرم (ص)، مذاکراتی است که به صلح حدیبیه انجامید. در این پژوهش با توجه به منابع معتبر تاریخی و روایی در ارتباط با سیرۀ پیامبر(ص) و از طریق روش تحلیل محتوا، مهمترین اصول ایشان در مذاکرات، به صورت دستورالعملهای سهگانۀ پنداری، رفتاری و گفتاری بررسی می شود و در ادامه، مهمترین اهداف این مذاکرات در قالب: تأمین منافع طرفین با جلوگیری از منازعه، فراهم آوردن زمینه برای تحقق آرمانهای الهی و به رسمیت شناخته شدن حکومت اسلامی، شناسایی و تبیین شده است.
This rational action plays a key role in achieving the goals interests of governments or two hostile currents. However, there are differences of opinion regarding the negotiation, due to the differences in the perceptions of political currents of thought from religious texts and sources in biography of the Holy Prophet. By study In the biography of the Prophet, there are several examples of this, one of the most important of which is the series of political negotiations that resulted in the peace of Hudaybiyyah. In this research using the valid sources of historical narration of Fariqin, in connection with the biography of the Prophet, the method of content analysis has been used; his most important principles in negotiation are presented in form of triple Instructions: his thoughts, behavior and speeches. In conclusion the most important goals: providing the interests of the parties by preventing conflict, bedding for the realization of divine ideals and the recognition of the Islamic government has been recognized
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش با توجه به منابع معتبر تاریخی و روایی در ارتباط با سیرٔە پیامبر(ص ) و از طریق روش تحلیل محتوا، مهم ترین اصول ایشان در مذاکرات ، به صورت دستورالعمل های سه گانۀ پنداری ، رفتاری و گفتاری بررسی می شود و در ادامه ، مهم ترین اهداف این مذاکرات در قالب : تأمین منافع طرفین با جلوگیری از منازعه ، فراهم آوردن زمینه برای تحقق آرمان های الهی و به رسمیت شناخته شدن حکومت اسلامی ، شناسایی و تبیین شده است .
پیشینه پیرامون مذاکرٔە سیاسی در سیرٔە پیامبر اسلام (ص ) با محوریت صلح حدیبیه ، پژوهش چندانی انجام نیافته است ، اما صاحب نظرانی در اثنای تحقیقات خود به پاره ای از جنبه های این موضوع به اجال اشاره کرده اند: عمید زنجانی در مقاله ای با عنوان «گوشه ای از دیپلماسی پیامبر اسلام(ص)، مذاکره با سفرا و نمایندگان قبایل و گروههای مذهبی و دولت ها» به عنصر دیپلماسی در زندگی پیامبر(ص ) می پردازد و در این زمینه به طور کلی و نه بر اساس واقعه یاُ برهۀ تاریخی خاص، تمام شیوه های راهبری پیامبر (ص ) در دعوت ، اعزام سفرا و هیئت های نمایندگی ، ارسال پیام به سران حکومت های بزرگ و کوچک و برخوردهای منطقی با مخالفان را نشانه هایی از تعامل فعال پیامبر (ص ) در عرصه های سیاسی بین الملل دانسته است (عمید زنجانی ، ١٩١-٢١٠).